Kaderbrief

De Kaderbrief ligt inmiddels 6 minuten voor op het tijdschema. In ieder geval, dat gaat hartstikke goed. De kaderbrief, wij willen graag die 6 minuten bij de spreektijd op hebben. Voorzitter, per persoon. Of wilt u dat wel eerlijk delen? Meneer Rengers nou, ik vind eigenlijk wel dat het per persoon moet kunnen. We gaan kijken hoe ver we komen. Ik ben sowieso benieuwd naar uw bijdrage, daar komen we zo aan toe. De kaderbrief biedt u de gelegenheid om richting mee te geven aan de begroting voor 2025. Die zullen we in november gaan behandelen in de Raad en u zal het zijn opgevallen dat er ook teruggeblikt wordt op de afgelopen twee jaar, iets meer dan eigenlijk meestal het geval is bij de kaderbrief. Maar dat heeft te maken met de midterm review die het college zichzelf afgelopen voorjaar heeft afgenomen. Hoe zeg je dat nou? In ieder geval, die heeft plaatsgevonden omdat er gezegd werd in het coalitieakkoord: we gaan eerst even voor twee jaar sommige dingen vastleggen en dat we nu gekeken wordt of we dat ook voor de twee laatste jaren van deze raadsperiode verlengen. Vandaar iets meer terugblik erin. Afgelopen donderdag een consulterende bespreking, de collegeleden met hun pitches over belangrijke aandachtspunten en er zijn wat ideeën gewisseld die volgens mij ook tot moties en amendementen hebben geleid. We gaan vandaag zien wat er verder van terug gaat komen. Waar het vandaag om gaat, is om de Kaderbrief 2025 vast te stellen en eigenlijk een extra besluit daarbij. Dat gaat over de verordening toeristenbelasting 2025. Het reguliere tarief zou daarmee vastgesteld worden op € 1,55 en het gedifferentieerde piekperiode tarief op € 3. Dat is op speciaal verzoek van het toeristisch recreatieve werkveld die gevraagd hebben: kunnen jullie dat besluit iets eerder nemen dan in oktober? Dan kunnen wij daar rekening mee houden met alle dingen die wij in de boekingsprogramma's etcetera kunnen gaan opnemen. Dus daar gaat het vandaag over. Alle fracties krijgen eerst het woord in volgorde van grootte. De spreektijd is 10 minuten. Meneer Rengers voert u zelf het woord? Volgens mij niet, hè? Nee, dan durf ik het ook in uw fractie met 10 minuten te laten. In eerste instantie daarna gaan we een lunchbreak houden. Ja, dat is haast een uitdaging. Ik heb het voorstel, meneer Rengers, en dan tegen twee uur is de bedoeling dat we de eerste termijn van het college hebben en dat is het schema voor vandaag. Mocht het nu helemaal snel gaan of anders gaan, dan zijn we flexibel genoeg om daar nog wat aan te passen. En de spreektekst van iedere fractie wordt openbaar gepubliceerd. Nou, dat is dat. Hij is uitgesproken. Maar zoals er dan bij gezegd hoort te worden, de uitgesproken versie telt. Dus het kan zijn als iemand nog twee regels inslikt dat die nooit uitgesproken zijn en dan worden ze geacht ook niet te bestaan. Ja, tot zover volgens mij de inleiding. Ik zou willen gaan beginnen met de eerste fractie en ik roep graag op het raadslid Santing van Stadspartij Plop.

En dank u collega's voor uw vroege aanwezigheid vandaag. Voorzitter, gisteravond was er zoals gebruikelijk in deze tijd Oranje Zomer. Deze keer was dat gericht op. Daar zat in ieder geval de handbalsters aan tafel en die verwoordde dat ze tegenwoordig om 6 uur haar bed uitkomt. En daar hadden we het over, want ze had een. Ze hebben een sportuitslagen en die zei van jongens, als jullie zo meteen op die speler zijn. Dan moet je om 9 uur je wedstrijd spelen en als je dan om 9 uur een wedstrijd speelt. Topprestaties moet je gewoon wel even op gang komen. Ik constateer vooral dat ik te laat begon. Ik ben met deze inzichten. Voorzitter, de afgelopen week heeft het voltallige College een pitch gegeven over speerpunten in hun portefeuille. En ik moet zeggen, een interessante ervaring als toehoorder met een zestal enthousiaste pitches. Ze straalden ook ambitie uit. Het was mooi geweest, Voorzitter, als de kaderbrief ook wat meer van die gespitste ambitie uitstraalde. Wellicht voorzitters die ambitie wat er veel in de ambitieagenda gaan zitten. De energie die deze agenda geeft is prachtig. Dat zagen we ook bij de informerende bijeenkomst hierover. Maar Voorzitter, deze agenda is toch vooral ook een presentatievorm van de samenwerking met de ondernemers in Assen, een lobby-instrument voor positionering van de krachten en ambitie van Assen richting bijvoorbeeld de rijksoverheid, maar ook een prima gespreksonderwerp. Als je met ondernemers of bedrijven in gesprek bent die deze kant op willen, die ambitie zelf, Voorzitter, moeten we dan natuurlijk vooral terugzien in de collegeplannen voor 2025. In deze kaderbrief verwachten wij bijvoorbeeld dat de plannen van het College voor de ontwikkeling van Assen Zuidoost prominent genoemd worden, al waar onderwijs en economische kracht bij elkaar kunnen komen of de intentie om vorm te geven aan die sportcampus. We lezen daar echter vooral over prestaties in het verleden. Hoe mooi die ook zijn voor de stad. Voorzitter, mijn fractie wil graag nog wat zeggen over de plannen die wel genoemd staan in de kaderbrief, om te beginnen de uitbreiding van het team handhaving en toezicht. Veiligheid begint met de basis op orde en daar ligt een belangrijke taak voor dit team. Die ene extra FTE kunnen ze goed gebruiken. Wij zijn er blij mee en zoals u weet, Voorzitter, wij volgen dit team altijd met interesse. Met onze stad op één waardeert mijn fractie het extra budget voor die 80 jaar vrijheid. Mooi ook dat dit naar diverse activiteiten gaat, een brede inzet dus en wethouder Rasker lichtte dat al toe afgelopen Consulterende Vergadering. 2025 is ook het jaar van de Honderdjarige TT en het vijftigjarig bijbehorend festival. Ook hiervoor wordt extra budget uitgetrokken. Gezien de hoogte van het bedrag verwachten we toch vooral ook dat dit in extra festiviteiten gaat zitten aanvullend op al het mooie dat er jaarlijks al is. En Voorzitter, nu ik het toch over 100 jaar TT heb. Wij zijn verbijsterd over de reactie van de verantwoordelijke gedeputeerde van Drenthe op hun inbreng in het TT Museum gaan we niet doen, dat is de boodschap. Voorzitter, onlangs nog kocht het Drents Museum een waterverfschildering van ene Van Gogh, die klaarblijkelijk in het jaar 1883 zo'n 3 maanden in het zuidoosten van Drenthe verbleef. Dit voor het letterlijke bedrag van 2,4 miljoen euro. De gedeputeerde was lyrisch over deze aankoop, slikte tweemaal en gaf daarna 1 miljoen namens de provincie Drenthe. Het betreft tenslotte een unieke periode in de Drentse geschiedenis en geeft een uniek beeld van Drenthe. Voorzitter, die gevraagde bijdrage voor het TT Museum was in dezelfde orde van grootte. Dat gaat niet over één, maar een grote hoeveelheid uniek materiaal aan daadwerkelijk Drents erfgoed. Als wij met elkaar deze unieke kans laten lopen, dan gaat er mogelijk veel Drents erfgoed verloren, terwijl we er met ons allen bij staan. Voorzitter, wij vragen het college om een actieve houding hierin in te nemen richting trekkers en provincie met als intentie een TT Museum. En of dat nu in het centrum komt of de allereerste toeristische attractie gaat worden op de toeristische recreatieve zone, het maakt niet uit dat het er komt wel. En nu ik het toch over die toeristisch recreatieve zone heb, willen wij juist vandaag even benoemen blij te zijn met de initiatieven van het College voor die tunnelijsbaan dat hier eind 2025 maar mag staan. En dat andere initiatief dat van de expohal laat nog even op zich wachten tot eind 2025, zo werd gisteren bekend. Dat is een jaar langer dan gedacht en wat ons betreft wenselijk is, want het is meer tijd dan deze locatie de toeristische en sportieve functie krijgt waarvoor het bedoeld is. Voorzitter, dat het COA deze stabiliteit zoekt in de opvang in Assen laat ook zien waar nog een te groot deel van de Nederlandse gemeenten tekortschiet. En, laten we wel zijn, ook Stadspartij PLOP gaat geen mensen op straat zetten, maar we kunnen niet iedere keer in een onmogelijke positie geplaatst worden, zoals ook nu weer gebeurd is. Daarom is het noodzakelijk dat met het COA het vertrek uit deze locatie voorbereid wordt, zoals het college ook gaat doen. Voorzitter, de omstandigheden in de hal zijn gericht op kortdurend verblijf en zijn niet geschikt voor een langdurig verblijf. Over de maximale verblijfsduur zijn met het COA afspraken gemaakt lezen wij en graag horen we wat deze afspraken zijn. Tot slot hierover, Voorzitter, het moet me van het hart dat die maandelijkse vergoeding voor deze opvang oprecht ongemakkelijk voelt. Laten we daarom later maar eens zien waar het dan voor bestemd moet worden. Terug naar de kaderbrief, Voorzitter. Als het over de aandacht voor de wijken gaat, dan kunnen wij vooral zeer tevreden zijn. Het bestuursakkoord spreekt niet voor niets over dichtbij. We weten dat we nog maar aan het begin staan, maar aan die basis moet het eerst ook gebeuren. Neem bijvoorbeeld het uitvoeringsplan dat al voor en met twee wijken is gemaakt. De realisatie is een meerjarenproject en dan volgen de komende jaren nog meer wijken uitvoeringsplannen en graag horen van het College voor welke wijken in 2025 een uitvoeringsplan gemaakt gaat worden. Voorzitter, twee weken geleden bij de bespreking van de jaarrekening werd duidelijk dat het vooral ook lastig is om inwoners te bereiken met al die goede ondersteunende maatregelen die we als gemeente aanbieden. Dan kun je natuurlijk nog meer je uiterste best gaan doen om die mensen te vinden, maar dat deed je al. Wat ons aangaat, vooral tijd om de aanpak te veranderen en de aanpak in te gebruiken. Communicatiekanalen, maar ook de aanpak van de hulp die we aanbieden, ga kijken wat er nog meer nodig kan zijn. Hierop aansluitend, Voorzitter, dienen wij graag mede de motie in die de SP straks gaat inbrengen over de energiearmoede. Zo gaan wij alsnog voor zorgen dat die overgebleven armoedegelden uit de jaarrekening 2023 ook voor de armoedebestrijding worden ingezet. Als we vooruitkijken vandaag, dan gaat het natuurlijk ook over geld. De rijksoverheid toont zich hierin steeds minder een stabiele en betrouwbare partner. Het korten op diverse geldstromen is wel haast gebruik geworden. De redenen daarvoor worden steeds vager, maar waren wel nog steeds aan een taakgebied gekoppeld. Maar ook dat verandert. De rijksoverheid compenseert inmiddels de loon- en prijsontwikkeling niet meer volledig. Deze korting raakt aan de basis van de koopkracht en dat maakt de gemeente het structureel volstrekt onmogelijk om hun werk goed te kunnen doen. Stadspartij PLOP vindt dat daarmee een grens is overschreden en dat er een onacceptabele situatie is ontstaan en om dat geluid aan de rijksoverheid kenbaar te maken hebben wij samen met het CDA, VVD, ChristenUnie, Lijst Reker en GroenLinks de volgende motie opgesteld en u bent gewend dat ik hem door u laat voorlezen, maar tenminste op verzoek uiteraard. Maar deze keer wil ik hem graag zelf voorleggen. Ja, zij doen het niet zo vaak zo'n soort motie, hè? Dus de motie compensatie loon- en prijsontwikkeling. De gemeenteraad van Assen in vergadering bijeen op 18 juli 2024 constaterende dat de gemeente voor de financiering van hun werkzaamheden voor het overgrote deel afhankelijk zijn van een bijdrage van de rijksoverheid die via het gemeentefonds wordt toegekend. Dat het accres dat is bedoeld om loon- en prijsontwikkeling te compenseren, volstrekt onvoldoende is. Dat dit de waardevastheid van de gemeentelijke financiën negatief beïnvloedt. Overwegende dat de rijksoverheid vaker de gemeenten taken oplegt, zonder daarbij voldoende financiële middelen toe te kennen, maar dat dat dan in elk geval een inhoudelijke discussie mogelijk is over de wijze van uitvoering van die taken. Dat deze korting op het accres voor loon- en prijscompensatie een eenzijdige structurele vermindering van de inkomsten van de gemeente betekent, die bovenop de al aangekondigde korting van 2,5 miljard euro komt. Dat deze korting raakt aan de basis van de koopkracht van de gemeente en dat de gemeente structureel volstrekt onmogelijk maakt gewoon hun werk goed te kunnen doen. Concluderende dat dit onacceptabel is en dat hiermee een grens is overschreden, besluit een het kabinet en de Staten-Generaal op te roepen om zo spoedig mogelijk deze korting op het accres voor loon- en prijscompensatie terug te draaien en daarmee de waardevastheid van de gemeentelijke financiën te garanderen. Twee de griffie te verzoeken, een afschrift van deze oproep te zenden aan de VNG, de VNG en de provincie Drenthe.

Ja dank u wel, meneer Santing. De handtekeningen van de fracties van Stadspartij Plop, CDA, VVD, ChristenUnie, Lijst De Rijk en GroenLinks staan op deze motie. Deze motie, nummer één, maakt deel uit van deze beraadslaging.

Dank u, voorzitter. Met dank aan diezelfde rijksoverheid hebben wij vanaf 2026 geen structureel sluitende begroting meer, zoals het college ons vandaag ook presenteert. Dit past bij de oproep van de VNG om de financiële rampspoed zichtbaar te maken. In de tussentijd kijkt het college naar de zogenaamde medebewindstaken om te zien waar afstand en besparingen zouden kunnen worden gevonden. Uiteraard willen wij graag in alle transparantie en tijdigheid hierin worden meegenomen, zodat wij als Raad ook daadwerkelijk aan het roer kunnen staan bij de te maken keuzes. Dat klinkt natuurlijk wel stoer, voorzitter, zoals het college het nu oppakt, maar het geeft de Raad ook een dilemma. Het gebrek aan financiële ruimte betekent dat iedere extra structurele uitgave feitelijk ongedekt is, dus hoort hier op termijn een toekomstige besparing bij te worden gevonden. Of extra inkomsten natuurlijk. Een ingewikkeld dilemma, waarbij wij ook nog steeds te maken hebben met dat overschot van 10 miljoen dat we de afgelopen 3 jaar hebben gehad. Een overschot zonder specifieke verklaring tot op heden. Een ingewikkeld dilemma, voorzitter, waarbij mijn fractie dit en komend jaar voorlopig kiest voor geen terughoudendheid. Oftewel, als we het onderwerp de moeite waard vinden om te willen investeren in Assen, dan doen we dat. Tot slot, voorzitter, noemde ik net al even de toeristenbelasting. Laat ik daar ook een enkel woord aan besteden en ik wil in ieder geval graag het college bedanken voor het voorstel dat is gedaan om dat gedifferentieerde tarief ten tijde van de TT-week ook nu weer op €3 te houden en niet te verhogen. Ik geloof dat het bijna 30 jaar gaat duren, maar dan hebben we ze gelijkgetrokken. Dat zou erg...

U hoorde het raadslid Santing van Stadspartij Plop. Geen vraag of opmerking voor dit moment. Dan gaan we door naar de volgende fractie, de fractie van Assen Centraal. Het woord is aan...

Dank u, voorzitter. Allereerst wil ik namens Assen Centraal uitspreken dat wij blij zijn met deze kaderbrief en trots zijn op de huidige stand van zaken in Assen, zowel inhoudelijk als procesmatig. Het is bewonderenswaardig dat we hier een stadsbestuur hebben waar we niet schreeuwen, niet op de persoon spelen, waar we fatsoenlijk debat voeren en waar het gezamenlijk doel is onze stad vooruit te helpen in plaats van persoonlijk gewin na te streven. Een stabiel en degelijk stadsbestuur is een zegen voor ons Assenaren in deze turbulente tijden met betrekking tot de opvang van asielzoekers en andere doelgroepen zoals Oekraïners. Daarmee staan menselijkheid en barmhartigheid hoog in het vaandel van ons college. Hier zijn we als Centraal buitengewoon trots op. De verlenging van de noodopvang in de Expohal is net bekend geworden en we doen een oproep aan het college om de leefomstandigheden waar mogelijk te verbeteren en de middelen die beschikbaar komen voor de ontwikkeling van het gebied goed te besteden. Dan de kaderbrief. Hier hebben we per thema een aantal opmerkingen, vragen en suggesties voor college en raad. Als eerste thema ontmoeten. Wij zijn tevreden met de wijkgerichte aanpak in Pittelo en de Lariks. Het is prachtig om te zien wat er zowel op papier als in de praktijk gebeurt. We hebben er begrip voor dat niet alle wijken tegelijkertijd aangepakt kunnen worden, maar we hebben nu slechts twee van de negen wijken in beeld en pakken die aan. Kan het college ons vertellen hoe het verder gaat richting de volgende wijken die een wijkgerichte aanpak gaan krijgen? Waar wordt de keuze op gebaseerd en hoe is de planning? Graag krijgen we hier wat meer inzicht in. Het probleem van eenzaamheid speelt in de hele stad, niet alleen in de wijk, maar nu plannen zijn vooral in de Lariks, waar 42% van de inwoners eenzaamheid ervaart. We schrikken van de cijfers. Wij horen ook schrijnende situaties in onze eigen omgeving. Mensen van wie het enige contact de laatste melkboer aan huis in Assen was, die nu ook nog eens vertrekt. We vragen ons af of we genoeg doen om eenzaamheid te bestrijden, vooral voor de mensen die onder de radar blijven. Hebben we die in beeld? Is er samenwerking tussen welzijn, WMO, wijkverpleging, huisartsenzorg? Wat wordt er gedaan om deze mensen actief op te zoeken? We zijn blij met de voortvarendheid van het college op het gebied van participatie en het uitdaagrecht. Duidelijke verwachtingen aan de voorkant. Je kunt het nu eenmaal niet iedereen naar de zin maken en terugkoppelen van gemaakte afspraken zien we als belangrijkste zaken om te realiseren. Wij vinden het uitdaagrecht nog wel bijzonder spannend en we zijn heel benieuwd wie zich gaan melden en welke afspraken worden gemaakt. We vertrouwen erop dat het college hier verstandige keuzes in maakt en zullen dit nauwlettend volgen. De benaderbare gemeente wordt nog steeds meer een digitale gemeente. Hoewel dit een goede ontwikkeling is, moeten we ook rekening houden met inwoners die niet digitaal vaardig zijn. In het nieuwe stadhuis, het Huis van de Stad, moet er ruimte zijn om deze inwoners goed op te vangen en te ondersteunen bij hun aanvraag voor bijvoorbeeld paspoorten en rijbewijzen. Het zou daarbij ook bijzonder mooi zijn dat er wordt verwezen naar andere plekken waar ondersteuning op het gebied van digitale zaken wordt geboden, zoals bijvoorbeeld de bibliotheek. Wij juichen de inspanning voor een veilige stad toe, waaronder het versterken van het team met een extra boa en de al ingezette aanpak van straatintimidatie. Het is jammer dat het noodzakelijk is, maar we zijn blij met de goede stappen die worden gezet. Waar we aandacht voor willen vragen is het fietsen in de binnenstad. Afgelopen zaterdag stonden we met zijn allen op het Koopmansplein en we vingen veel geluiden op dat men zich stoort aan het shared space-gebeuren en zich niet veilig voelt als voetganger in de binnenstad. Het opzij moeten springen voor een fatbike of scooter maakt de beleving van een gezellig middagje winkelen in de stad er niet beter op. Ook vragen we aandacht voor de situatie die ontstaat door de verhuizing van de internationale schakelklassen naar het kantorencomplex Noorderstaete, wat onlangs bekend is geworden. De oversteek Groningerstraat die daarvoor gebruikt gaat worden, staat al jarenlang bekend om bijna-ongelukken. Als daar 180 vluchtelingenkinderen naartoe gaan, pleiten wij voor maatregelen die de verkeersveiligheid vergroten, bijvoorbeeld een rotonde op de splitsing Groningerstraat-Smetanalaan of een andere maatregel. Graag horen wij van het college hoe men hierop acteert. Opgroeien, onderwijs en bewegen. We maken ons zorgen over het uitblijven van een jongerencentrum. Er moet voortvarendheid in dit dossier komen, zodat het voor het einde van deze raadsperiode er dus een jongerencentrum is, het liefst in combinatie met een poppodium zoals dat al jaren geleden is toegezegd. Wat betreft sporten en spelen zijn we blij met de inspanningen op dit gebied. We blijven echter pleiten voor een echt zwembad in plaats van een upgrade van de Baggelhuizerplas. We zien dit laatste namelijk meer als recreatie en ontspanning. Echt serieus zwemmen doe je in een zwembad. Zwemmen is de meest gezonde en toegankelijke sport voor iedereen en een duurzaam verwarmd zwembad zien wij helemaal zitten. We vinden het bijzonder jammer dat deze variant in het onderzoek niet in beeld is gebracht. Een traditioneel op gas gestookt zwembad vinden wij niet van deze tijd. Meedoen. Wij vragen specifiek aandacht voor de problematiek van het speciaal onderwijs. Kinderen stromen moeilijk door van het regulier naar speciaal onderwijs en dienen vaak ook nog lang te wachten op gespecialiseerde jeugdhulp. Kinderen mogen nooit tussen wal en schip raken. We vragen speciale aandacht voor de ontoereikende huisvesting bij de Avonturijn, een van de scholen voor speciaal onderwijs in Assen. Hier zitten 81 leerlingen in 7 ruimtes. Onlangs is er ruimte bijgekomen ten koste van kantoorruimte voor personeel, wat natuurlijk niet de bedoeling kan zijn. Kinderen zitten te dicht op elkaar en de schaarse uitwijkruimte. Gezamenlijke pauzes met de vier andere scholen geven te veel prikkels aan deze kinderen waar zij de dupe van worden. Een zeer ongewenste situatie die al langer bekend is bij de gemeente. Wij vragen voortvarendheid hierin dit op te pakken. Dezelfde voortvarendheid die er is getoond bij de huisvesting van de ISK zien wij ook graag voor deze doelgroep. Daarnaast de problematiek van de jeugdzorg. Het valt ons op dat 14% van onze jongeren klant is bij de jeugdzorg tegenover 11% landelijk. Daar zal jarenlang zo kunnen wij niet meer aan de voorkant doen om zwaardere zorg te voorkomen. Denk aan de buddy-aanpak, ondersteuning bij opgroeiproblemen, meer hulp op scholen. Ook doen wij een oproep toe te zien op de kwaliteit van de geleverde zorg. Dat geldt breder dan alleen de jeugdzorg. Levert het voldoende op vanuit het oogpunt van de cliënt? We schrikken als we de berichten vanochtend in de krant lezen over wanprestaties van diverse zorgpartijen in de regio. Ondernemen. We maken ons zorgen over de haalbaarheid van de 5000 banen waar we als gemeente naar streven. Spannen we ons hier voldoende voor in? In de kaderbrief lijkt het wat mager op dit punt. We lezen wel berichten in de media over teruglopende werkgelegenheid bij BK, als ik dat goed uitspreek, Fokker, Gasunie en Krol Burgerhout en de NAM. Graag horen wij van het college wat de concrete inspanningen en prognoses zijn. Ook vragen wij aandacht voor het emissievrij maken van de binnenstad in 2025. Er heerst onzekerheid en ontevredenheid bij de middenstand. Hoe worden bezorgdiensten geregeld? Wat betekent het voor onze zeer gewaardeerde warenmarkt op de woensdag en de zaterdag? Graag horen wij van het college hoe hierop wordt geacteerd. We zijn blij met de middelen voor de viering van 80 jaar vrijheid en 100 jaar Dutch TT. Laten we er in 2025 een onvergetelijk mooi feestje van maken. Verduurzamen. Wat dit onderwerp betreft denken wij dat het college de goede dingen doet. Een brede aanpak gericht op verduurzaming van de eigen woning met allerlei ondersteuningsactiviteiten, zoals energieloketten. We lazen berichten over dat Vattenfall stopt met het aanleggen van warmtenetten voor bestaande bouw. Dit omdat de kosten zo hoog worden dat het onmogelijk wordt betaalbare tarieven te rekenen. We zijn benieuwd hoe het college hier tegenaan kijkt in relatie tot het voornemen van het warmtenet in de Lariks en overige wijken. Tenslotte wonen. Wij maken ons zorgen over het versnellen van de woningbouw om tot 10.000 woningen te komen. De stijgende kosten, tekorten aan bouwpersoneel en continu veranderende wet- en regelgeving, denk aan stikstofbeleid, zijn nog steeds grote obstakels. Wij roepen het college op door te pakken, vooral in het Havenkwartier, om zo een flinke impuls te geven aan de woningvoorraad. Een concreet plan voor hoogbouw ligt er. Laten we vooral doorpakken, niet alleen daar, maar op alle plekken waar het kan in de gemeente, zodat voor starters, maar ook voor senioren die door willen stromen naar een levensloopbestendige woning, kansen en mogelijkheden komen en doorstroming op gang komt.

Mooi pleidooi om de woningbouw te versnellen en nu vraagt het college om nou hoe ze dat dan voor zich zien. Hoe ziet u dat zelf voor u? Welke middelen ziet u om deze woningbouw te versnellen?

Ik denk waar mogelijk te kijken naar procedures, hè? Voor vergunningen waar mogelijk daarin een versnelling aan te brengen en toch ook in die planontwikkeling.

Voorzitter, als ik nog een keer mag reageren, want vorige week heeft het college hier een pitch gehouden. Daar is ook het actief grondbeleid naar voren gekomen. Hoe staat dat centraal daarin?

Het actiepunt moet even toelichten, wat dat ook weer was wat u daar precies onder verstaat.

Nou, door bijvoorbeeld het verkrijgen van gronden dan wel gebouwen die nu nog niet van ons zijn, en daar actief aankopen te doen om die te herontwikkelen.

De gemeente daar een actievere rol in zou kunnen pakken dan ze nu doen. Ik denk ook aan het collectief particulier opdrachtgeverschap verder stimuleren met woningcorporaties, prestatieafspraken maken en inderdaad ook het actief grondbeleid. Een goede oproep, denk ik. We zien ook graag de acties voor collectief wonen voor ouderen waar zorg op aangesloten kan worden. Alsook afspraken met woningcorporaties op dit vlak als concrete voornemens terug in de kaderbrief, de begroting en verdere plannen, in plaats van alleen te benoemen dat je met een woonzorgvisie aan de slag gaat, want dat is te weinig concreet voor mensen. Tot zover voorzitter, dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. Het raadslid van der Meulen namens Access Centraal. De volgende die ik graag wil uitnodigen is het raadslid Bouwmeester van de Partij van de Arbeid. Nee, sorry, ik ga verkeerd. Meneer Weening, ben ik eerst nog bij het raadslid Weening van de ChristenUnie?

Ja voorzitter, dank u wel en mijn zoon was vanochtend ruim voor 05.30 uur wakker, maar ik weet niet of dat nou positieve kadans heeft op dit verhaal, dus. Voorzitter, een aantal weken geleden ontving ik een mail van een vrouw uit Groningen. Ze was op zijn zachtst gezegd niet blij met hoe wij in Assen asielzoekers opvangen. Mijn opmerking in de krant "wat ons betreft mag het niet zo zijn dat er iemand in het gras hoeft te slapen" triggerde bij haar een reactie, de nette versie. Haar belastinggeld moesten we niet aan anderen uitgeven. Mijn fractie maakt zich zorgen over de verdeeldheid in dit land. We zien voorbeelden van mensen die ervoor kiezen om recht tegenover elkaar te staan in plaats van naast elkaar, schouder aan schouder. En wij, de ChristenUnie, staan voor verbondenheid, medemenselijkheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Daarmee kunnen we ook aansluiten op de woorden van Assen's sonnet. En, wat zijn we dan blij met hoe we hier in Assen met elkaar omgaan, dat we grote groepen mensen onderdak kunnen bieden. Dat we een college hebben dat hier voortvarend mee aan de slag gaat zonder haar ogen te sluiten voor de wensen en de noden in onze eigen gemeente. En voorzitter, dat brengt ons tot de volgende overweging: waarom zijn wij hier als raadsleden en wat is ons doel met Assen, met onze inwoners en met onze gasten? Hier hebben wij ons bij deze kaderbrief op gefocust en dat brengt ons tot een achttal punten in willekeurige volgorde. Er zit geen gradatie in het nummer. In hoeverre ik even bijzetten, te beginnen met klimaatadaptatie. Dit onderwerp krijgt naar onze mening wederom, want vorig jaar hebben we ook aangegeven, geen of te weinig aandacht. We doen het goed op het gebied van duurzaamheid met plannen voor zon op dak en isolatie, maar waar zijn nou die concrete plannen voor klimaatadaptatie? Hoe staat het met de tussendoelen uit die klimaatadaptatievisie? Welke doelen pakt het college dit jaar op en in tijden van veel regen? En nou ja, volgens mij hebben we daar de afgelopen periode veel van gehad. Hoe vangen we dan dat water op en hoe gaan we dat in tijden van droogte weer inzetten? Hoe pakken we de hittestress aan bij nieuwbouw, bij onze bestaande binnenstad, in onze bestaande wijken? We verwachten daarin meer visie van het college, maar vooral ook concreetheid en we willen dit dan ook graag terugzien bij de begroting.

Meneer Partij van de Arbeid, ik ben het voor een groot deel met u eens dat het inderdaad wat steviger erin had gemogen en dat het wel wat mist. Aan de andere kant staat er wel veel over groen en de groenvisie. En in de groenvisie staat ook veel over klimaatadaptatie. Hoe kijkt u daar tegenaan? Nou

Nou eens hè, dus ik zeg ook niet dat het college niks doet. Alleen we hebben een klimaatadaptatievisie vastgesteld volgens mij afgelopen jaar. Daar staan mooie tussendoelen in waar we in 2030 willen zijn. Ja, dan wil ik heel graag van het college horen, wat gaan we nou dit jaar oppakken en wat doet dat in de begroting? Voorzitter, tweede punt: de jeugdzorg. De wachttijden in de jeugdzorg en vooral voor jongeren van 17 naar 18 jaar lopen op. Drie maanden wachten op hulp is te lang. En wij roepen het college op om met jeugdzorgaanbieders naar oplossingen te zoeken. Hoe kunnen we tijdig ondersteuning bieden aan onze jonge Assenaren? We leven in een prestatiemaatschappij die veel lasten oplegt aan kinderen en jongeren. En vaak zijn er ook andere problemen. Relatieproblemen bij ouders, schulden, ja en jeugdzorg is dan niet altijd de oplossing. Daar kunnen we ook aansluiten. Wat als ze trouwens net zei, we moeten integraal naar de signalen kijken en we zijn benieuwd naar de visie van ons college richting zorgaanbieders. En dat brengt ons bij jonge mantelzorgers. Mantelzorgers is een terugkerend thema in onze bijdrage. Het is goed om te zien dat het college hier ook mee aan de slag is en toch nog een oproep van ons, want jonge mantelzorgers en broertjes of zusjes, zogenaamde brusjes van een kind dat bijvoorbeeld langdurig ziek is of autisme heeft, verdienen bijzondere aandacht en steun, want ook hier komt vaak dan weer vervolg in de jeugdzorg uit voort en we willen dat het college de behoeften en de wensen van deze jonge mantelzorgers in kaart gaat brengen. In Zwolle zijn ze daar al mee bezig en zijn ze daar al mee aan de slag. Zwolle doet dat heel voortvarend. Wat kunnen wij hiervan leren? En we willen het college vragen: wilt u de komende periodes op bezoek gaan naar Zwolle en daarin eens kijken wat zij doen en wat wij er als Assen van kunnen leren? En het zou mooi zijn als we daar voor de begroting op terug kunnen komen. Aandacht voor wijken, het vierde punt, aandacht voor wijken blijft bij ons enorm belangrijk. We zien veel samenwerking en aandacht voor elkaar in bepaalde wijken. Een gemeenschappelijke plek is essentieel voor de groei en het samenzijn, uitbreiding, onderhoud, verduurzaming van deze plekken moeten nadrukkelijke aandacht krijgen en de lijn die we als raad en college hebben ingezet, houden we graag vast. Lekker bezig, zou ik zeggen. Stadsbroek, de wielerbaan krijgt geen dak, die knoop hebben we dan echt doorgehakt, maar daarmee is de kous wat ons betreft nog niet af. Wij zien goede mogelijkheden om Stadsbroek een boost te geven met sportonderwijs en verdere ontwikkelingen. De ijsbaan die gaat dan naar de recreatieve zone, maar alsnog zien we bij Stadsbroek fantastische dingen. We zijn benieuwd naar de plannen als vervolg.

Een rustgevend gevoel hoor. Kan het college ons een update geven of toezegging voor de begroting met een concreet plan?

Te komen? Dat was de vraag aan het college als centraal raadslid Rengers.

Rengers, dank u wel. Gezien uw uitlating over de boost aan het Stadsbroek, met name op sportgebied, ziet u daar ook een zwembad gesitueerd?

Ja voorzitter, over het zwembad gaan wij het volgens mij nog hebben, dus daar laat ik me dus nog niet over uit. En ook de locatie staat daar nog niet bij, dus daar laat ik me niet over uit. Voorzitter, het is ook geen onderdeel van de kaderbrief, dus wat dat betreft ook niet voor de begroting wat mij betreft. Het zesde punt: de fiets.

Begrijp ik daaruit dat u een zwembad op lange termijn wilt realiseren?

Termijn ziet. U mag daaruit begrijpen wat u wil, maar dat zijn niet mijn woorden. We gaan naar het zesde punt, de fiets. De fiets heeft blijvende aandacht en dat is goed. Fietspaden, parkeerplekken voor fietsen, fietsveiligheid, het blijft belangrijk. Uitgangspunt is om de bestemming in de binnenstad per fiets goed te kunnen bereiken, maar veiligheid is een opkomend issue met nieuwe fietsen en snelheden. Goed om te zien dat gevaarlijke knooppunten nu worden aangepakt, maar het volgende issue dient zich alweer aan: de fatbikes, en hij kwam zo net ook al even voorbij. Kan het college aangeven welke mogelijkheden zij ziet om de fatbikes, en vooral die opgevoerde snelle fatbikes, en hun vaak jonge, misschien wel te jonge bestuurders onder controle te krijgen om de veiligheid voor de overige fietspadgebruikers te waarborgen?

Ja, ik dacht, ik wacht even het betoog rondom fietspaden af van de ChristenUnie. Maar ik heb toch een aanvullende vraag, want u heeft het nadrukkelijk over fietspaden, maar ik mis daarin de voetganger. Hoe ziet u dat voor zich in het kader van veiligheid met al die snelle fietsers om de voetgangers heen?

Nou voorzitter, volgens mij is het bestaand beleid dat je met een fatbike niet op een stoep mag, dus laten we daar vooral op handhaven. Ja.

Ja, ik weet niet wat u daar verder over wilt zeggen. Nou voorzitter, ja, welk trottoir. Waar hebben we het dan over? Want als ik mij niet vergis, hebben we in de gehele binnenstad sowieso weinig of geen voetpaden om bijvoorbeeld een voorbeeld te noemen. Je kunt vanaf Kloosterveen naar de binnenstad niet over het trottoir.

Nee, dat kan wel, maar dan moet je verder binnendoor. Maar ik deel dat. Ja, daar hebben wij verder niet... Ik heb daar verder nog geen mening over. Dat is een goed punt, hè? Dus ook de voetganger moet veilig zijn tegelijk. Ja, mijn punt is fiets op één en dat vinden we echt wel belangrijk om ook het autoverkeer te laten dalen, hè. En de afstand Kloosterveen-binnenstad is best wel een stuk lopen, dus laten we in elk geval zorgen dat het met de fiets veilig is. Voorzitter, mijn volgende punt gaat over actief grondbeleid en ik haakte daar net al even op aan, want als er één leefbare stad is waar iedereen ontspannen kan wonen... Woorden uit ons bestuursprogramma. En om dit mogelijk te maken hebben we al een impuls gegeven aan de woningbouw. Prachtig, maar is het genoeg? De druk op de woningmarkt blijft toenemen en actief grondbeleid is wat de ChristenUnie betreft een belangrijk instrument om de woningbouw te kunnen versnellen. We hebben de pitch van de wethouder hier afgelopen donderdag over gehoord. En nou ja, de woorden zijn duidelijk, maar u vindt ons aan uw zijde. Wel zijn we benieuwd welke middelen dit college wil inzetten om het actief grondbeleid uit te voeren. Vestigingsvoorkeurrecht, vrijwillige verkoop, grondruil of in het kader van algemeen belang wellicht onteigenen. Wat gaat u doen? En heeft onze huidige nota grondbeleid voldoende mogelijkheden om dit ook daadwerkelijk te gaan doen of komt het college hiervoor op korte termijn met een voorstel voor een strategische grondaankoop? Dan gaan...

Ja, dank u voorzitter, ja actief grondbeleid is, is vaker langsgekomen in deze Raad de afgelopen periode, maar daar hangt nog wat. Daar zit een vervolg op en dat is namelijk daadwerkelijk gaan bouwen. En vooral, dat gebeurt maar heel erg mondjesmaat. Want we, nou ja, als centraal hadden het net even over ISK. Dat komt in de Noorderstaten. Het een jaar geleden was dat gekocht en toen zei de kopende vastgoedontwikkelaar, yes, we gaan bouwen hier, nou, dat gaat wel iets in de vertraging, want de prijzen zijn wat aan de hoge kant. En eigenlijk zegt hij gewoon, ja, weet je, wij gaan daar gewoon geen woningen neerzetten. Dus als wij zometeen grond cq gebouwen hebben gekocht, ja hoe, hoe komen we dan? Hoe krijgen we dan de stap om daadwerkelijk tot bouwen te gaan zonder dat we daar zelf een portemonnee voor trekken die misschien schokkend hoog is als dat al zou mogen vanuit, nou ja, de regels vanuit Brussel, hoe kijkt u daar tegenaan? Ja.

Ik denk dat je op het moment dat je actief grondbeleid gaat voeren, zelf op het moment dat je een pand of een stuk grond in bezit hebt, daar zelf ook kaders aan kunt meegeven wat je daar wilt bouwen, hoe je het wilt bouwen en ook als je dat weer gaat laten bouwen door andere partijen. Want ik kan me heel goed voorstellen dat je het met een kader weer verkoopt om het daadwerkelijk te gaan ontwikkelen, dan kun je daar ook eisen aan meegeven qua tempo en qua snelheid, dus juist om meer grip te krijgen op die woningbouw en de problemen die als centraal schetst met het tekort aan aannemers en dergelijke, ja, daar kunnen wij niet omheen, maar volgens mij moeten wij niet gaan stilzitten en op deze manier kun je het meer zelf in de hand houden.

En voorzitter, als ik nog even mag, nou ja, dat klinkt alsof we grond gaan kopen en daarna even niks mee gaan doen, omdat we gewoon geen bouwers kunnen vinden. Ja voorzitter, dat is...

Een stellingname waar ik niet achter sta, want volgens mij wordt er nog steeds genoeg ontwikkeld. Wordt er nog steeds genoeg gebouwd? Er zijn er ook prima bouwers te vinden die op deze manier kunt. U kunt aansporen om te gaan bouwen. Alleen kan het nu soms inderdaad voor een huidige grondeigenaar of pandeigenaar niet uit en dat zou je dus kunnen stimuleren op deze manier. Dan als mijn iPad weer aangaat, gaan we naar het dak en thuisloosheid, ons achtste punt. Dakloosheid is een extreme vorm van uitsluiting die mensen hun waardigheid ontneemt. En onze fractie schrikt ervan dat er in Assen mensen de deur worden gewezen bij de daklozenopvang door een gebrek aan ruimte. Dit moet anders. Wij vragen het college om dakloosheid de prioriteit te geven die het nodig heeft. En we hebben al meerdere keren gevraagd om een visie op dakloosheid. In februari bleek uit antwoord op onze technische vragen dat er een visie aan de Raad wordt voorgelegd die als basis zou dienen voor een regionaal beleid. En gezien nu, dat hebben we gelezen in de beantwoording van onze technische vragen, nu gezien in september gaat starten met een regionaal beleid. Wanneer komt dan deze visie? We willen het college graag steun en vertrouwen geven om met dit belangrijke thema aan de slag te gaan, maar dan is het wel belangrijk dat het college ons hier beter in meeneemt in het proces en ons goed, tijdig en transparant informeert over de ontwikkeling.

Welke middelen wil het college inzetten om dak- en thuisloosheid aan te pakken en om te voorkomen dat mensen überhaupt dakloos worden? En wij vinden het ook belangrijk dat het principe Housing First een prominente plek krijgt in deze visie en het aangekondigde beleid. Kan het college hierin meegaan?

Dank u wel. Wat wij ook horen is dat er bijvoorbeeld gebrek is aan opvang van vaak vrouwen en kinderen uit geweldssituaties thuis. Valt wat u betreft ook de opvang van deze groepen onder, want die zijn op dat moment ook dakloos, ook onder zo'n dakloze thuis?

Visie. Ja zeker, en daar zit ook wel de afweging, want soms zit er ook een prioritering bij de woningcorporatie hè, dus die afweging dat dat is een dunne scheidslijn denk ik, maar zeker dakloosheid. Gaat over alle mensen die à la minuut hun dak boven hun hoofd verliezen.

Zoals het blok. Ja, dank u voorzitter, mooi punt wat de ChristenUnie hier aanraakt, maar even in het verlengde van wat u net zei. Mooi dat er een visie komt, maar dat gaat toch vooral in dit geval om de daden. Dus zouden we niet gewoon ook de oproep moeten doen naar het college om vanaf overmorgen, zeg maar, het gewoon geregeld te hebben? Ja, ik denk dat u meegelezen heeft met...

Onze technische vragen de afgelopen jaren ongeveer, denk ik, en daar hebben wij continu deze oproep ongeveer gedaan. En wat gaat er nu gebeuren? Waar bent u nou mee bezig? Hoe staat het met uw contacten met het Leger des Heils met een nieuwe opvangplek aan de Havenkade? Wat gaat u nu doen? Dus zeker die oproep en wat wij missen als antwoord op onze technische vragen is juist die concreetheid en daar vragen we naar en die concreetheid vindt vaak plaats, ja, uiteindelijk zijn we radicaal stelt en controleert op visies en dergelijke, dus daar hebben we die basis wel voor nodig. Wat gaat u nu doen? Tot slot, voorzitter, de Raad controleert. En deze taak is cruciaal bij beleidsbeslissingen en de besteding van geld. Als ChristenUnie willen we hier nadrukkelijk voor staan. Zowel wat betreft de inhoud als het proces en we streven ernaar ons werk op een zorgvuldige en effectieve manier te doen. En de afgelopen week heeft u ongetwijfeld al gemerkt dat we hier scherper op gaan toezien. En dat blijven we doen. We roepen het college dan ook op om zorgvuldig de juiste processen te volgen en de Raad goed en transparant mee te nemen in haar beslissingen, zodat we onze taak optimaal kunnen uitvoeren. Samen zorgen we voor die transparantie en de verantwoording en waarborgen we dat elke beslissing bijdraagt aan een mooier Assen. Voorzitter, tot slot nog een keer tot slot, maar even de afronding nog bijna 3000 jaar geleden moest de vijgenboer Amos de mensen aanspreken op hun gedrag. Er is scheefheid in de samenleving geslopen waartegen hij namens God moet optreden. Neerbuigende kritiek leidt tot uitsluiting en groepen staan 3000 jaar geleden tegen elkaar op. Er is helaas 3000 jaar later niks nieuws onder de zon. Laten we oppassen groepen uit te sluiten en zo te kijken naar onze medemensen, want dat leidt tot frustratie en ellende uiteindelijk voor ons allemaal. Dank u wel, voorzitter.

Dank u wel. Ik hoorde het raadslid Weening namens de ChristenUnie. Ik had hem net al aangekondigd, maar nu echt het raadslid Bouwmeester namens...

Voorzitter. Vorige week op een zeldzaam stralende dag deze zomer ging ik met mijn dochter naar het Koopmansplein. Ze was dolenthousiast en niet weg te slaan van het water dat daar op magische wijze uit de grond komt. Ik heb er zelfs een foto van. Ik dacht, als ik die laat zien, kan het niet meer misgaan. Ik wilde eigenlijk mijn vakantie zit er al op. Ik wilde al mijn vakantiefoto's hier graag laten zien, maar dat vond mijn fractie dan weer tijdverspilling, dus ik ga verder. Ze was lang niet de enige, tal van kinderen dartelden op een dag tussen het water, allen met één grote grijns op het gezicht. De ouders daarnaast hadden de hoop dat de kids droog thuis zouden komen, collectief al lang en breed opgegeven. Op een gegeven moment kwam er een ander meisje aan en ik sprak heel kort met haar moeder en ik kwam erachter dat zij uit Oekraïne kwam, uit een klein dorpje tussen de Dnjepr en Donetsk in. We hebben niet lang gepraat, maar ze vertelde me dat ze Assen een beautiful city vond. Terwijl haar land in puin lag, vond ze hier een veilige haven. Hier kon haar dochtertje spelen in de fontein zonder bang te zijn en natuurlijk misten ze haar thuis, maar inmiddels, ze woont hier al meer dan 1,5 jaar, was dit toch ook wel echt haar tweede thuis geworden, zei ze. Toen ik mijn dochter na een aantal mislukte pogingen eindelijk op de fiets had, bleef ik aan dat gesprek denken. Ik realiseerde me dat het echt een voorrecht is dat wij in een relatief veilig land wonen, dat het een voorrecht is dat wij in een stad wonen waar we keer op keer als de nood hoog is een warm welkom bieden aan mensen in nood, dat het een voorrecht is dat wij ons als raadsleden elke dag mogen bemoeien met de stad waar we van houden, dat het een voorrecht is dat we samen een raad zijn die goed met elkaar omgaat. Het staat ook in de kaderbrief en voorzitter, het is ook een voorrecht dat ik als nieuwbakken fractievoorzitter hier in deze zaal weliswaar gefundeerd kritiek mag hebben op het functioneren van het bestuur en de koers van de gemeente. En dat is iets wat ik nu ga doen. Ik begin wel positief. We hebben als fractie goed gekeken naar de kaderbrief en eigenlijk waren we best tevreden. Wel had de kaderbrief wat ons betreft zelfkritischer mogen zijn, zeker omdat het ook fungeert als midterm review. Een voorbeeld, het stuk over participatie. In de kaderbrief staat en ik citeer: "We hebben de afgelopen twee jaar bij projecten en beleidstrajecten geëxperimenteerd met nieuwe instrumenten om participatie te organiseren. Dit heeft medewerkers bewuster gemaakt van het belang van participatie en hen geholpen bij de uitvoering." Hartstikke goed, blijf daar ook vooral op inzetten, toch zagen we ook regelmatig ontevreden inwoners op deze plek staan. Of ze stuurden een brief, of ze spraken ons aan. Vaak zat de kritiek dan niet op de inhoud, maar juist op de participatie of het gebrek daaraan. Dat had wat ons betreft ook genoemd mogen worden om te laten zien wat er dan de komende twee jaar anders kan. Voorzitter, dan nog graag een paar inhoudelijke dingen die we willen meegeven aan het college. Wat we in de kaderbrief missen, zijn de kaders die we hebben om het komende jaar, komende twee jaar, onze ambitie als studentenstad verder vorm te geven. We willen de komende jaren veel studenten naar onze stad trekken. Dat bleek ook uit een van de presentaties vorige week, maar het ontbreekt nog aan geschikte woningen. Starters, spoedzoekers, statushouders, de ambities op het gebied van woningbouw liggen terecht heel hoog. Wat ons betreft sneeuwen studenten wat onder, zij hebben geheel eigen wensen en behoeften als het gaat om een dak boven het hoofd. In 2022 is er het landelijk actieplan studentenhuisvesting gelanceerd. Ik heb hem hier bij me en er staan veel adviezen in voor allerlei soorten partijen, ook voor gemeenten. Als we als gemeente ons hierin verdiepen, ons beste beentje voorzetten en met de juiste partners het gesprek hierover hebben, dan kunnen we echt iets betekenen, ook voor deze groep. Misschien kunnen we dan over een aantal jaar, als we echt veel studenten huisvesten, een prachtige studententoren openen, wellicht zelfs in de vorm van twee grote T's. We willen dit graag wat steviger vast laten leggen in de kaderbrief en vandaar dat we hier een amendement over indienen, samen met GroenLinks, D66 en VVD. En als ik u dan mag vragen om dat amendement.

Voor te lezen, dan mag je me even indienen als u wilt, want ik heb alleen nog de niet ondertekende versie. Heeft u de andere ook bij u? Ja. Super, dankjewel. De fracties van GroenLinks, Partij van de Arbeid, D66 en VVD stellen het volgende amendement vast. Ze stellen vast dat uit onder andere de landelijke monitor studentenhuisvesting 2023 blijkt dat de urgentie voor meer studentenhuisvesting onverminderd groot is. Deze urgentie is bevestigd in een brief van de jonge minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Volkskrant. Dan komt er nog een hele titel in meerdere ambitiedocumenten. De wens wordt uitgesproken dat als er een studentenstad zou moeten worden, studenten ook een plek moeten krijgen om te wonen. Studentenhuisvesting wordt in de kaderbrief in zijn geheel niet genoemd bij toekomstige ontwikkelingen op het gebied van woningbouw. Zij hebben erover nagedacht en houden er rekening mee dat studenten eigen wensen hebben op het gebied van huisvesting. Denk aan locatie, type woonruimte, woonoppervlakte en niet te vergeten het beperkte budget van de gemiddelde student. Ook contacten en verbinding zijn belangrijke aspecten. De partijen vinden dat er een woning moet komen voor elke Assenaar, dat studenten een waardevolle aanwinst voor de gemeente zijn. Studenten moeten worden gefaciliteerd om in Assen te komen, ook als ze van verder weg komen. En ze vinden dat als het een bruisende studentenstad zou moeten worden, studenten ook de mogelijkheid moeten hebben om hier te kunnen komen wonen. We moeten ons als gemeente actief inzetten voor studentenhuisvesting in onze stad. De partijen stellen de Raad voor om het volgende besluit te nemen: om in hoofdstuk 1.6 dat gaat over wonen, onder het kopje woningbouw versnellen, achter de zin "daarmee wordt er tot sociale woningbouw" de volgende zin toe te voegen: "Daarnaast stimuleren we marktpartijen om adequate studentenhuisvesting te realiseren." Dit is het eerste amendement van vandaag. Maakt onderdeel uit van de beraadslaging, voorzitter. Transitschuld van het CDA? Ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. We hadden even een vraag over het amendement dat zojuist is ingediend. Jullie weten waarschijnlijk dat het CDA niet zo voor doelgroepen is, maar gewoon in de breedste zin voldoende woningen voor iedereen. Wij vragen ons eigenlijk af, hebben jullie een goed beeld van hoe groot dit probleem in Assen is? Ik bedoel dat het in Nederland, nou ja, zoals ook gezegd groot is, dat is bekend. Maar hebben jullie een idee van de omvang van dit probleem in Assen?

Ja, nou ja, in Assen niet specifiek. We hebben wel natuurlijk de ambitie uitgesproken. Kwam ook vorige week donderdag terug om jaarlijks 100 plus studenten naar Assen te trekken om echt te groeien en onszelf meer te positioneren als studentenstad. Ik denk dat wij, als je kijkt naar de woningnood in Groningen, waar die ook heel hoog is, dat wij daarin een rol kunnen spelen. Beetje dezelfde rol als Amersfoort bijvoorbeeld voor Utrecht heeft, is een interessante doelgroep ook voor onze stad. Ik ben het op zich met u eens dat we voor iedereen moeten bouwen. Dat staat ook in het amendement. Ik denk alleen wel, of we denken wel, dat voor studenten wat specifieker nodig is. En dat blijkt ook wel uit dit actieplan en onze oproep. Ook middels dit amendement is: ga vooral in gesprek en breng dat ook in kaart. En dat is de reden van dit amendement.

ChristenUnie, ja, wij hebben als fractie best lang over dit amendement gehad en dat ging van: wat is nou de toegevoegde waarde? Tot moeten we mee indienen? Nou en alles daartussenin, want als het gaat om de huisvesting van studenten dan ja, dan hebben we iets in ons verkiezingsprogramma staan. Het staat volgens mij nou met iets andere woorden, ook in het bestuursprogramma, hè? Dat we er voor jongeren en voor alle doelgroepen willen gaan bouwen. En dat is ook precies wel een beetje mijn vraag, want ik denk dat je juist met een doelgroep te maken hebt die je... Want we staan hier kaderstellend voor de begroting waar je heel moeilijk op kunt begroten omdat je marktpartijen en woningcorporaties nodig hebt om dit te gaan realiseren. Dus wat is uw concrete vraag van dit college richting de begroting? Nou ja, de concrete vraag...

Het gaat vooral om heel veel doelgroepen die al in de kaderbrief benoemd zijn. Dat is wat ik net ook al noemde: statushouders, spoedzoekers, starters. We hebben ook de ambitie om echt een studentenstad te worden en dat vonden wij een beetje een mismatch. We wilden heel graag op de een of andere manier studenten een plek geven in de kaderbrief, zodat het gesprek daarover aangegaan kan worden, zodat er een goed beeld is voor de begroting. Wat dat dan behelst voor volgend jaar, kunnen we daar al iets in betekenen. Als het antwoord nee is, dan is het antwoord nee, maar dan is in ieder geval het gesprek gestart, dan is er over nagedacht. Dan is dit ter harte genomen en dan hebben we gewoon een beter beeld van wat dat dan betekent voor ons als stad.

Ja voorzitter, helder antwoord. Tegelijk hebben wij de kaderbrief zo gelezen. Daar zagen we wel jongeren staan als doelgroep bijvoorbeeld. Ja, en onze eerste aanname was ook van, hé, daar zit het, daar zit het in, want studenten zijn denk ik jongeren in veel gevallen. Ja, dus helder punt dat u er aandacht voor wil vragen dat dat eigenlijk uw doel is. We gaan het horen. Ik

Voorzitter, mijn vraag is even naar het raadslid Santing: wat is dat blob?

Ja dank u voorzitter ook. We hebben uitgebreid over dit amendement gesproken. De richting laat ik nog even in het midden. Maar waar wij wel mee zitten: kijk, als je studentenhuisvesting wil hebben en u noemde Amersfoort net een levensvorm, maar in essentie ga je studentenhuisvesting creëren daar waar je ook onderwijs gecreëerd hebt. Dus HBO-onderwijs of universitair onderwijs. Nou ja, ik snap dat ergens iemand op een gegeven moment roept, ja, we willen wel bruisen en nog een aantal van dat soort termen. Maar zolang je dat onderwijs niet geregeld hebt, is de huisvesting niet specifiek voor de studenten die in Assen studeren. Hoe kijkt u daar dan tegenaan? Moeten we niet juist achter de onderwijsvragen aan? Zeker. Het...

Het is en en ik denk ook dat hier de ambitie echt ligt. Thorbecke Academie is natuurlijk hier in onze stad gehuisvest. Die hebben ook ambities om te groeien zoals we recentelijk hebben gehoord. Er liggen nog veel meer ambities op het gebied van onderwijs, dus dat is enerzijds dus dat daar wordt aan gewerkt. Wat ons betreft mist juist de andere kant van het verhaal en dat is het faciliteren van die studenten, dus stel je voor dat je straks heel veel mooie nieuwe opleidingen hier hebt, maar die studenten, die kunnen hier geen dak boven hun hoofd vinden. Dat is eigenlijk de reden van ons amendement om dat gelijk te trekken en daar echt mee aan de slag te gaan. Dus wat ons betreft zit dat onderwijs er juist al wel behoorlijk goed in.

Ja voorzitter, als ik nog even mag, misschien is dat dan de vraag die ik niet aan u zou moeten stellen, maar aan het college om, zeg maar, daar dan wat meer zicht op te geven, want wij herkennen dat in ieder geval nog niet. Nou ja, en kijk, het is niet zo dat we...

We gaan geen Groningen 2.0 worden, zo groot wordt het niet. Je gaat echt geen universiteit krijgen binnen nu en 30 jaar ter grootte van de Rijksuniversiteit Groningen. Alleen de ambitie is wel dat er extra opleidingen komen en dat betekent dus ook studenten MBO, HBO, nou ja, noem het allemaal maar op. Nou ja, volgens mij heb ik hier op dit moment genoeg over gezegd.

Drenthe SP, dank u wel. Nou, ook als antwoord op Stadspartij Plop in the Pitches zie je dat we ook over de Assen Ambitie Agenda hebben gevraagd hoe we met 10.000 woningen omgaan, even los van dat we heel erg zijn voor woningbouw. Maar het is heel veel. En toen werd er gezegd, ja, maar we plannen gewoon al x aantal jaren vooruit, want woningbouw, je kan het wel bedenken, maar daarmee staat het er nog niet. Dus op zich kan ik me wel voorstellen dat je het nu al meeneemt, ook om zichtbaar te maken hoe belangrijk je het als dienst aan de stad wil zijn en om in de planning. En misschien staat het er dan over 8...

Ik hoorde geen vraag volgens mij, dus volgens mij kunt u uw oliesampling nog even sorry. Excuus, ga verder alsjeblieft.

Is als partij Pop. Ja, dank u voorzitter. Ik dacht ook dat de opmerking vooral naar ons gericht was. Kijk, wij herkennen het belang van wat er voorgesteld wordt in een bepaalde context, zeg maar. Ik wil er nog even aan toevoegen dat we voorlopig in Assen, als het over HBO gaat, het vooral een vorm van, dat bedoel ik niet negatief zoals het nu klinkt, maar we hebben een vorm van dagbesteding, oftewel, de student gaat een dag naar Assen toe, maar hij heeft ook nog allerlei lessen in een andere stad. Ja, en even op die 10.000 woningen.

Stadspartij Plop zegt een vorm van dagbesteding. Daar wil ik toch wel even een punt van maken, want daar herken ik mij absoluut niet in. Wij zijn recent ook nog bij de Thorbecke Academie geweest. Ze zijn ontzettend hard bezig om te groeien. Het is een serieuze onderwijsinstelling, een HBO-instelling, zelfs ook met een studentenvereniging. Dat is geen vorm van dagbesteding. Dat onderschrijf ik absoluut niet.

Het gaat er vooral om of iemand hier gaat wonen of niet, daar is de opmerking op gebaseerd. En even als het over het plaatje gaat van de 10.000 woningen, daar heb ik geen enkele herkenning bij, want 10.000 woningen is om en nabij 1/4 van deze stad toevoegen en dat gaan we echt in 8 jaar niet doen.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ook even ter ondersteuning, want we zijn mede-indiener van het amendement. Wij hebben als D66 het amendement wat breder getrokken en ik snap dat er het haakje is geweest voor het onderwijs. Maar bij studentenhuisvesting, jongerenhuisvesting, ja, uit ervaring weet ik dus dat het om dezelfde doelgroep gaat. Als we studentenhuisvesting gaan realiseren, kunnen er ook jongeren in die niet studeren en misschien gestimuleerd worden om een opleiding te gaan volgen. D66 heeft het vooral ondersteund in die zin van: als we naar een thuiskompas kijken waar jongeren zich moeten aanmelden voor huisvesting, dan komen ze gezien hun leeftijd onder het stukje jongerenhuisvesting. Nou, ik daag u uit om straks even naar thuiskompas te kijken. Er staat een woning op waar 85 belangstellenden voor zijn en dat is voor D66 het belangrijke argument geweest om dit amendement daarin te steunen, omdat we jongerenhuisvesting en studentenhuisvesting eigenlijk onder...

Ja, mooi dat D66 even aangeeft wat hun beleving bij het amendement is. Ik heb de PvdA toch echt horen te zeggen dat studentenhuisvesting echt iets anders is, dat het een andere vraag is.

Is vanuit de betreffende jongeren, dus wij hebben het amendement ook keurig op basis van die elementen gelezen. Ik moet daar wel, omdat dat is dan weer richting ons, wel corrigeren, want het we noemen. Het is inderdaad wat mevrouw Bornkamp al zei. Studenten zijn heel vaak jongeren. Wij hebben het hier studentenhuisvesting genoemd. Het is niet zo dat er natuurlijk geen studenten, maar wel jongeren daar absoluut niet zouden mogen wonen, maar het is wel inderdaad gericht op. Nou ja, wij hebben het dan nu studentenhuisvesting genoemd, omdat we daar ook wel echt een gebrek zien voor de komende jaren, voorzitter.

Ja nou ja, nou wat mij dan weer getriggerd heeft en dan gaat u

u verder. Ja, en nou word ik weer getriggerd, want dat is nou precies de afweging die wij gemaakt hebben, want we zien jongerenhuisvesting staan in de kaderbrief in het collegeakkoord. In ons verkiezingsprogramma, maar dat doet er minder toe. Maar ja, als u zegt van ja, dat is om het even, dan staat het er al in, dus dan denk ik dat u straks het antwoord gaat geven. En daar ga ik ook vanuit. Ja, tuurlijk zetten wij ons hiervoor in, want dat is onderdeel van de jongerenhuisvesting. Nee, kijk, zo bedoelde

Ik bedoelde meer ga in gesprek met bijvoorbeeld studentenhuisvesters, andere marktpartijen om te zien waar nou de behoefte van studenten ligt. Specifieke studentenhuisvesting vraagt ook wel wat anders. Alleen hoe ik het bedoelde is dat als je een studentenhuisvesting plek hebt en er is een jongere die dan niet studeert, of die stopt met studeren, dat je dat niet zeg maar verbiedt. Zo bedoelde ik het, dus wel primair gericht op studentenhuisvesting. En dat kan wat ons betreft een hele waardevolle toevoeging zijn aan de stad. Ik denk dat ik verder kan. Voorzitter, mijn volgende punt. We willen nog even terugkomen op het dak op de wielerbaan. Deze beslissing liet zien dat wij als raad grote keuzes durven maken. Wat ons betreft zijn grote investeringen nodig in onze stad, maar we investeren liever in iets waar meer Alphenaren gebruik van maken. Zo kijken we reikhalzend uit naar het vervolg van het openluchtzwembad, de ontwikkelingen rondom de ijsbaan of, en ik zeg het inderdaad zo stellig, de opening van het jongerencentrum. Er is nog een reden dat we het dak op de wielerbaan wilden benoemen, want in de consulterende raad kondigden we een motie aan om de BMX-vereniging Unitas, de buren van de wielerbaan, te helpen met hun wensen en ideeën. In onze ogen was er veel aandacht geweest voor de wielerbaan, terwijl de vereniging ernaast met de gebakken peren zat. Inmiddels hebben we begrepen dat er geld beschikbaar is gekomen voor Unitas, dus dan vind ik het wel zo netjes om vanaf deze plek ook een pluim te geven aan het college. Onze oproep hierbij: blijf goed luisteren naar de wensen van verenigingen en buurthuizen en probeer daarin een stapje extra mee te bewegen. Het zijn namelijk ook de organisaties die het moeten hebben van de onbaatzuchtige inzet van vrijwilligers. Mijn volgende punt, een

Van Stadspartij Plop. Ja, dank u voorzitter en dank aan de PvdA om in ieder geval, zeg maar de erkenning richting Unitas ook en het college dat ze daarin voorzien hebben. Tegelijkertijd raakt u met uw oproep ook een beetje de structuur die daar rond dat wielercentrum heerst. Want er is een stichting die, zeg maar, de linking pin is, zeg maar de verbindende schakel naar de gemeente. Maar dat betekent dat als u niet als wat wil dat ze altijd dat gesprek daar moeten aangaan en de organisatiestructuur is inmiddels zo ver dat als je kijkt naar wat er nog plaatsvindt, dat je je toch in alle redelijkheid mag afvragen of dit nog wel de goede structuur is. Wat vindt u?

U daarvan? Ja, nou ja, wij zijn daar op werkbezoek geweest. Wij merkten ook dat de muur die zij ervaren en ook vooral door deze, nou ja, hoe het in elkaar stak, zeg maar, kwam. Wat wij belangrijk vinden is, en dan maakt de structuur wat ons betreft wat minder uit, dat als zij wensen of ideeën of gedachten hebben, dat daarnaar geluisterd wordt en dat dat ook bij het college komt. Dus als dit de vorm is die niet meer werkt, dan is dat de conclusie. Er moet daarover nagedacht worden. Als het wel werkt, nou ja, wat ons betreft ook prima. Mijn volgende punt: vrijwilligers, een knelpunt, want het gebrek aan vrijwilligers breekt veel organisaties en verenigingen op, merken wij uit de gesprekken die we hebben. We waren dan ook blij om te lezen dat het vrijwilligersbeleid herijkt zou gaan worden in 2023. Dat is nog altijd niet gebeurd. Onze vragen aan het college: staat het nog op de planning? Uit de beantwoording van de technische vragen vanochtend begrijp ik dat het eind dit jaar gepland staat, dus dat is hartstikke mooi. Ik denk dus ook dat die vraag enigszins vervalt, maar wat ons betreft verdient dit wel de volledige aandacht in de resterende bestuursraden. Voorzitter, ander punt, we zien dat er nog steeds druk op de organisatie ligt. Het wordt niet expliciet genoemd in de kaderbrief en dat vinden wij toch opvallend, omdat dat in de afgelopen jaren vaak wel gebeurde. Voorzitter, kunnen wij hieruit concluderen dat de druk op de ambtelijke organisatie inmiddels ook lager ligt? Hoe dan ook, wij hebben een motie voorbereid over een studentenflexpool om de ambtelijke organisatie te ontlasten en studenten een interessante werkplek te bieden. Je kunt zeggen, interne aangelegenheid gaat de Raad niet over. Wij vinden echter wel dat deze motie een meerwaarde heeft, want plannen blijven nu geregeld liggen en onze motie zou een creatieve manier kunnen zijn om meer ambities te verwezenlijken. En dan zou ik die ook graag aan u willen overhandigen.

Dank u wel. De fracties van de Partij van de Arbeid, D66, GroenLinks en VVD stellen de volgende motie voor. Het gaat om de inzet van een studentenflexpool bij de gemeente Assen. De partijen zien dat er een tekort is aan ambtelijke capaciteit bij de gemeente Assen. Dit tekort is lastig in te vullen door middel van reguliere vacatures. Relatief veel studenten van het MBO en het HBO in onze stad studeren en dat er in de regio vele tienduizenden studenten wonen en door een tekort aan ambtenaren diverse klussen niet of later dan gewenst uitgevoerd kunnen worden en er in Heemstede en Bloemendaal gewerkt wordt met een studentenflexpool. De ervaringen hiermee zijn positief en bieden wederzijdse voordelen. De ambtelijke organisatie wordt ontlast, terwijl studenten waardevolle ervaring opdoen. Daarnaast komt het in deze gemeenten regelmatig voor dat studenten na afloop van een stage in dienst treden bij de gemeente. De partijen vinden dat er sprake kan zijn van een win-winsituatie door studenten in te zetten voor diverse klussen die anders niet worden opgepakt of door een ambtenaar worden opgepakt die ergens anders beter inzetbaar zou kunnen zijn. Studenten zouden tijdens de studie relevante werkervaring opdoen in hun wellicht toekomstige werkveld en studenten zouden de werkdruk van ambtenaren kunnen verlagen. De partijen verzoeken het college om informatie in te winnen bij de gemeenten Heemstede en Bloemendaal over de mogelijkheden van dit systeem te onderzoeken of er een studentenflexpool ook bij de gemeente Assen kan worden ingezet om hiermee het effect van het tekort aan ambtenaren te dempen en de Raad per brief te informeren over de uitkomst hiervan. Ondertekend door de vier genoemde partijen. Dit is motie nummer twee en maakt onderdeel uit van de beraadslaging.

We gaan eerst even naar het raadslid Van der Meulen van

Wij hebben die motie uitvoerig aan de orde gehad en wij vinden hem wat sturend omdat we ook veel andere mogelijkheden zien om werkdruk te verminderen, hè? Denk bijvoorbeeld aan AI of nou de studenten die je noemt, die doen natuurlijk al opdrachten. Dat is eigenlijk onderdeel van het regulier onderwijs. Hoe kijken jullie daar tegenaan? Zien jullie dit als de enige oplossing of...

Of kijken jullie breder tegen invulling van het onderwerp aan, want hij lijkt wat smal in onze ogen. Ja, nou enige oplossing? Nee, absoluut niet. Volgens mij wordt er ook al heel veel gedaan. Wel constateerden we dat veel plannen vaak blijven liggen, blijkt ook nu uit de technische vragen. Beantwoording daarvan over de vrijwilligers. En, wij hebben gewoon creatief nagedacht. Wat zijn nou goede voorbeelden in den lande die bij kunnen dragen aan dit probleem? We hebben ook bij collega-fracties, zeg maar in het land, de vraag uitgezet van nou, wat zijn nou goede manieren? Goede dingen die we daarvan hebben geleerd, dus wel veel geprobeerd op te halen. We dachten, we plukken er gewoon eentje uit die ook nog eens heel mooi samenvalt met de ambitie om studentenstad te worden. En daar gaan we op inzetten. Als het college straks hierin heeft gedoken en tot de conclusie is gekomen dat het niks is, dan zien we dat dan wel weer. We hopen wel dat het de aandacht blijft houden van het college en dit vonden wij een mooie manier. Voorzitter, ik wil graag nog twee onderwerpen aankaarten, allereerst energiearmoede. In de afgelopen jaren ging het er vaak over. We hadden inwoners die hiermee te maken kregen scherp in het vizier en de regelingen waren relatief goed. Inmiddels gaat het er veel minder vaak over. Maar wat ons betreft is uit het oog niet uit het hart. Elk huishouden dat te maken heeft met energiearmoede is er één te veel. Daarom dienen we de motie van de SP over dit onderwerp vol overtuiging mee in. Voorzitter, als laatste wil ik het graag nog even benoemen. Het gevreesde ravijn. Mijn collega bij de PvdA in Emmen noemde het ravijn daar een greppeltje. Hoe diep het ravijn voor ons gaat zijn, is nog steeds onduidelijk. En juist die onduidelijkheid ervaren we als frustrerend. Moeten we nou wel of niet bezuinigen? Als een paal boven water blijft staan dat er wat ons betreft aan een aantal zaken niet mag worden getornd. De verenigingen, ontmoeten in de wijken, zorg, het sociaal domein, de vangnetten voor mensen die dat nodig hebben, daar zijn en blijven we scherp op. Voorzitter, ik kom tot een afronding. Soms lijkt het alsof we in een doorgedraaide wereld leven. Er is nog steeds oorlog in Europa. In de VS is er een moordpoging op een presidentskandidaat en ook in ons land vechten politici in Den Haag liever ruzies uit via X dan dat ze serieus het land besturen. Alles lijkt soms op het scherpst van de snede. Vergeleken met die waanzin doen wij het bijzonder goed in Assen. Laten we dat zo houden. We werken keihard samen aan onze mooie stad. We hebben één grote verantwoordelijkheid, een verantwoordelijkheid richting de Assenaren, richting de mensen die onze stad bezoeken of het soms zelf zijn gaan zien als een tweede thuis. Maar bovenal hebben we een verantwoordelijkheid voor al die kinderen die zorgeloos in de fontein spelen op het Koopmansplein. Of waar dan ook. Dank u wel.

Dank u wel hoor. Raadslid Bouwmeester namens de Partij van de Arbeid. Ik nodig graag uiteraard de heer Alberts namens de VVD. Ik heb niet veel keus bij de VVD, ook vanochtend verder. Nee, dat is

Dank u wel, voorzitter. Ik ben de afgelopen tijd veel weg geweest omdat ik een opleiding volgde in de buurt van Dordrecht. En nee, geen dagbesteding. En dat betekent veel treinreizen en overnachten in hotels. Kortom, ik ben veel weg geweest en in het begin ging dat nog redelijk makkelijk, maar zo tegen het einde werd dat toch steeds zwaarder. Want Assen is mijn thuis en het verlangen om gewoon thuis te zijn, dat groeide. Als ik dan in de trein terug naar huis zat, was het een reis van ruim 3 uur. Dan gingen de eerste 2,5 uur redelijk snel, maar het laatste half uur leek soms uren te duren. En als de trein dan eindelijk station Assen binnenreed, dan wist ik: ik ben thuis. En dat thuisgevoel, dat gun ik iedereen. Aan mensen die net als ik al hun hele leven in Assen wonen of pas later naar Assen zijn verhuisd, aan mensen die nog wachten tot Assen echt hun thuis wordt, omdat ze vanuit hun ouderlijk huis of vanuit een van de opvanglocaties wachten op een woning. En aan nieuwe Assenaren die nog maar net geboren zijn en hun eerste stapjes nog in Assen moeten zetten. Ook dan gun ik dat Assen jouw thuis wordt. Voorzitter, Assen is een stad waar de VVD zich thuis voelt. In onze fractie hebben we daarover gesproken. Wat maakt nou dat je je ergens thuis voelt? Wat definieert een thuis? We kwamen op een aantal onderwerpen die we graag deden en bij elk onderwerp geven we het college ook iets mee. Een stad waar je je thuis voelt, dat is een stad waar je je veilig voelt. En daarom vroegen we vorig jaar: ga met boa's in gesprek en vraag of zij hun werk goed kunnen doen en kijk daarbij specifiek naar de geweldsbevoegdheid. Heeft dit gesprek inmiddels plaatsgevonden? En zo ja, wat is daaruit gekomen? We zijn blij dat het thema veiligheid ook door dit college daadkrachtig wordt opgepakt en dat er een extra boa bij komt. Mochten zij hun taken alsnog onvoldoende kunnen uitvoeren, dan staat de VVD Assen er altijd voor open om het gesprek te voeren over uitbreiding. Een stad waar je je thuis voelt, dat is een levendige stad waar genoeg te beleven is. Een van de ambities uit de Asser ambitieagenda is een bruisende studentenstad. Het is hier vandaag al eerder gegaan over de studenten en ook wij willen die ambitie. Daar heeft de VVD al vaker voor gepleit en dat doen we vandaag ook weer. We hebben een paar jaar geleden ingestemd met de herinrichting van vijf winkelstraten en wat ons betreft begint het college nu al met de voorbereiding van de volgende twee straten: de Markt en de Kerkstraat. Maak van de Markt het gezellige horecaplein dat het kan zijn. Kan het college toezeggen om hiervoor een voorbereidingskrediet op te nemen in de begroting? Een stad waar je je thuis voelt, dat is een stad waar je een stabiele thuissituatie hebt. Een echtscheiding heeft enorme impact op kinderen, laat staan wanneer deze echtscheiding problematisch is en bol staat van de conflicten. Dat heeft impact op de kans voor kinderen om zich goed te ontplooien. Maar voorzitter, we weten dat dit niet alleen bij echtscheidingen het geval is, want ook mensen die niet gehuwd zijn, maar samenwonen en samen kinderen hebben, kunnen uit elkaar gaan en ook daar kunnen conflicten ontstaan. Het college komt met een plan om problematische echtscheidingen te voorkomen, maar kan het college toezeggen om in dit plan verder te kijken dan echtscheidingen alleen en naar scheidingen in het algemeen? In Zwolle zijn ze met dit thema al aan de slag gegaan. Daar is een relatie- en scheidingsteam opgezet. Kan het college onderzoeken of dit ook een mogelijkheid is om in Assen in te voeren?

Ja, korte opmerking en misschien nog wel richting het college, want ook wij hadden een mooi voorstel om naar Zwolle te gaan, dus ik denk dat het college bijna niet meer kan zeggen dat we niet richting Zwolle gaan in deze weken.

Ja voorzitter, ik was wat minder snel dan de heer Weening. En dat heeft alles te maken met dat ik nog een vraag heb over het onderwerp dat hiervoor werd aangekaart. Namelijk of het college zich in wil gaan zetten om van de markt een horecaplein te maken en die oproep verbaast me echt een beetje. Want we hebben per slot van rekening als Raad in de binnenstadsvisie al aangegeven dat dit het horecaplein van Assen is. Dat is het in de praktijk op dit moment ook. Dus wat moet daar nou nog anders zijn in uw optiek om het een echt horecaplein te maken?

Voorzitter Het is juist een oproep uit die horecavisie om die markt te blijven ontwikkelen, om ook het blijvende horecaplein van Assen te maken. Dus het is niet dat het nu uitsluit of dat we niet zien dat de markt dat nu al niet is, maar het is een blijvende oproep om dat nou ja te blijven herinrichten en met ondernemers daarin in gesprek te blijven over de ontwikkelingen daar.

Ik ben terug uit Zwolle, maar die volgens mij is die.

Galant, daar is niet verder over. Al heeft Zwolle ook een mooie markt. Maar daar wou ik helemaal niet over hebben. Nee, want ik werd even getriggerd door wat ik hoorde. De VVD inderdaad over het voorbereidingskrediet, hè? Voor de twee vervolgstraten in Assen, waaronder het marktplein. En ik had het opgeschreven, ik denk, nou, kom ik in de tweede termijn wel even op terug. Maar wij hebben ook juist gezegd van, hé, moeten we dan, als we toch met de horecapleinen bezig gaan, ook het Koopmansplein daarin niet meenemen? Want ook dat zou toch een fantastisch aansluitend horecaplein kunnen zijn van de markt. Hoe staat de VVD daar verder in?

Zie zeker wel potentie om op het Koopmansplein ook daar horeca te vestigen, maar dat zou wel een ander type horeca zijn dan wat op de markt gevestigd is. Dus dat. Even kijken, voorzitter, ik was bij het volgende onderwerp, een stad waar je je thuis voelt. Dat is een stad ook waar je de hulp krijgt die je nodig hebt. Steeds meer gezinnen en huishoudens hebben een complexe hulpvraag en het gaat daarbij niet alleen over zorg, maar ook over welzijn en over financiële problemen. En hoe voorkomen we nou dat mensen van het kastje naar de muur gestuurd worden? En hoe kunnen we mensen nu echt helpen? Vooruitlopend op de uitkomsten van het rekenkameronderzoek geven we alvast aan dat we hier het komende jaar graag over in gesprek gaan met zowel de raad als het college. Voorzitter, een stad waar je je thuis voelt is een stad die bouwt aan de toekomst. Het college heeft toegezegd om een aantal gebieden in onze stad te ontwikkelen en een van die gebieden is Peelo, met name in en rondom het winkelcentrum. Door met meerdere partijen samen op te trekken, kan daar een prachtig gebied gemaakt worden. Maar nu lezen we dat het Markhuis een nieuwe luchtbehandelingsinstallatie heeft gekregen. En dat is natuurlijk fantastisch voor het Markhuis. Maar hoe rijmt dit met elkaar? Laten we nou vaart maken met die gebiedsontwikkeling voordat we straks allemaal met ons eigen eilandje aan de slag gaan in dit gebied. Daarnaast hebben we eerder al gevraagd naar de gebiedsontwikkeling in het hele zuidoostdeel van de stad van het station tot aan de TT en het kazerneterrein. Voor al deze gebieden lopen nu initiatieven. Dat gaan we deze collegeperiode niet allemaal afronden, maar de VVD is bereid om hier meer geld voor uit te trekken, maar dan wel met een goed plan en een goede meerjarenraming voor de kosten. En we horen graag hoe het college hier tegenaan kijkt. Want voorzitter, we zien ook dat er de noodzaak is om scherp naar de financiën te blijven kijken. Het college geeft dat zelf ook aan. Wat ons betreft kijken we ook naar de ruimte in de reserves. Onnodig oppotten heeft namelijk een negatief effect en die ruimte kunnen we de komende jaren beter gebruiken om een structureel begrotingstekort te verminderen. Zo voorkomen we dat we lasten voor inwoners onnodig moeten verhogen. En tot slot, voorzitter, een onderwerp waar we als VVD Assen vandaag bij willen stilstaan. Bij de behandeling van de kaderbrief kijken we namelijk vooruit en bespreken we in deze raad de toekomst van Assen. Ik noemde het al bij punt één: een stad waar je je thuis voelt. Dat is een stad waar je je veilig voelt. En dit geldt nadrukkelijk ook voor ons als raadsleden en mensen die betrokken zijn bij politiek. Afgelopen tijd krijgen wij politici te maken met de meest nare, ongepaste en grensoverschrijdende berichten, met name online vanaf anonieme accounts. En als je zo'n bericht krijgt, dan heb je eerst de neiging om het naast je neer te leggen en misschien nog om te lachen. Maar het houdt je toch bezig. Want de berichten gaan over jou als persoon en tasten jou aan als persoon. En in mijn geval, en ik zie het ook bij vrouwelijke collega's, gaat het zelfs zo ver dat ons seksueel geweld wordt toegewenst. Dat kunnen en mogen we nooit accepteren. Als raad hebben we het vorig jaar gehad over wat onze grenzen zijn en wat ons betreft geven we dit een vervolg. Omdat de eindeloze stortvloed aan grensoverschrijdende berichten niet gaat afnemen en we als raad een verantwoordelijkheid hebben naar elkaar en naar andere mensen die politiek actief zijn. Voorzitter, we gaan hierover graag met de rest van de raad in gesprek om dit op een later moment te agenderen. Want we mogen niet normaal maken wat niet normaal is. Assen moet voor iedereen een thuis zijn. Tot zover.

Dank u wel, u hoorde het raadslid Alberts namens de VVD. We hebben vijf eerste termijnen van diverse fracties gehad. Ik denk dat het tijd wordt om even een kop koffie of iets anders te gaan pakken. Ik stel voor dat we om 11.10 uur weer verder gaan. De vergadering is tot dat moment geschorst.

Ik heropen de vergadering. De volgende beschouwing gaan we horen vanuit de fractie van GroenLinks, het raadslid Haan.

Eerste aanwezigen. Vandaag wil ik namens GroenLinks een paar belangrijke punten aan de orde stellen met betrekking tot de Kaderbrief 2025, het betreft duurzaamheid en groen, de maatschappelijke initiatieven, de gemeentelijke reserves, en de personele bezetting van de gemeente in het cruciale jaar 2026. Assen doet het goed met de energietransitie. Maar volgens onze fractie moeten we het gaspedaal nog harder intrappen om onze doelen snel te bereiken. Klimaatverandering wordt onder andere veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen om onze huizen te verwarmen en het gebruik van onze mobiliteit mogelijk te maken. Door de klimaatverandering vernietigt onze natuur en dat heeft vergaande gevolgen voor onze voedselketen en alles wat in de natuur leeft. Laten we plankgas naar klimaatneutraal gaan. Dat helpt ook bij klimaatadaptatie. Klimaatadaptatie zorgt voor schaduwrijke plekken die hittestress verminderen.

En de risico's van extreem weer te beperken. Ja.

Ja, ik dacht dat het puntje duurzaamheid afgelopen was, maar u ging nog even verder. U heeft het over zo snel mogelijk van de fossiele brandstoffen af. Waar doelt u dan exact op? Op onze eigen gebouwen, onze eigen omgeving of ook heel Assen? Waar doelt u op? En als u het heeft over heel Assen, hoe ziet u dat voor zich?

En in ieder geval ons eigen woningen en materieel wat we hebben. Daarnaast zijn er natuurlijk landelijk wel allerlei maatregelen en wij hopen de inwoners te kunnen stimuleren om zoveel mogelijk gebruik te maken zodat we gewoon zo weinig mogelijk fossiele brandstoffen gaan gebruiken. Daarnaast biedt het een goed leefklimaat voor dieren. Het ging over klimaatadaptatie in schaduwrijke plekken. We moeten ervoor zorgen dat het groen goed wordt onderhouden, vooral op de plaatsen waar nu achterstallig onderhoud is. Zo dragen we bij aan het verbeteren en versterken van de biodiversiteit en een gezonde leefomgeving in Assen. Maatschappelijke initiatieven. Vervolgens willen we het hebben over maatschappelijke initiatieven in onze gemeente. Helaas zien we dat dit college onvoldoende ondersteuning biedt aan nieuwe woonruimteprojecten en extra maatschappelijke initiatieven. Voorbeelden hiervan zijn de stichting Ongemerkte en de sociale winkel die belangrijk werk doen, maar niet de nodige steun ontvingen om door te gaan of om opnieuw te kunnen beginnen. Bovendien zijn er problemen voor initiatieven, zoals bijvoorbeeld de Knarrenhof in de Noorderpark door gebrek aan ruimte en faciliteiten. Wij roepen het college op om proactief mee te denken en te investeren in deze belangrijke initiatieven. Het is van cruciaal belang dat de gemeente de voorwaarden creëert, waaronder deze organisaties kunnen floreren en bijdragen aan een sterkere inclusievere gemeenschap. Als het groeit, meer inwoners betekent dat er ook meer eerstelijnszorg, dus de huisarts, fysio en tandarts nodig is. We hebben gehoord dat er te weinig betaalbare praktijkruimtes zijn wat de zorgtoegang in onze gemeente belemmert. Al betaal moeten we werken aan een sterkere gemeenschap. Er moet ruimte zijn voor een goede gezondheidszorg. Onze fractie is hierover in gesprek met de organisatie Dokter Drenthe en zal na het reces hierop terugkomen. Gemeentelijke reserves en subsidies. Uit de kaderbrief blijkt dat er nog steeds veel geld naar de algemene reserve gaat. De vraag die wij ons stellen is, waarom blijft er zoveel geld over? Durven inwoners wel subsidies aan te vragen? En kunnen ze vinden hoe ze dat moeten doen? Dit roept vragen op over de bekendheid en de toegankelijkheid van subsidie vormen. Een voorbeeld hiervan is dat meer inwoners van Assen energiearmoede hebben, maar de subsidie wel terugstroomt naar de algemene reserve. Wat doet de gemeente om ervoor te zorgen dat inwoners en organisaties weten welke subsidies beschikbaar zijn en hoe ze die kunnen aanvragen? En hoe maken we de drempel zo laag dat inwoners ook durven aan te vragen en niet bang hoeven te zijn dat de subsidie later moet worden terugbetaald? Wij pleiten voor een heldere en toegankelijke communicatie over subsidies. Het moet voor iedereen duidelijk zijn welke mogelijkheden er zijn en hoe men hier gebruik van kan maken. Daarnaast moet de gemeente inwoners proactief benaderen en ondersteunen waar nodig. Daarom dienen we de motie Energiearmoede van de SP mee in. Wel willen we benadrukken dat er veel meer vormen van armoede zijn die allemaal door de gemeente ondersteund moeten worden. Dus alleen met de aanpak van energiearmoede zijn we er nog niet. Personele bezetting. Tijdens de behandeling van de jaarrekening 2023 werd bevestigd wat de fractie van GroenLinks al jaren dacht. De uitvoering van het beleid staat onder druk door het tekort aan beschikbare middelen, vooral aan personeel bij de gemeente Assen. Wij verwachten dan ook dat er bij de begroting 2025 aandacht is voor nieuwe benodigde middelen, zowel in geld als in mensen voor alle bestaande en nieuwe taken. Zoals de wethouder en de constaterende raad zei, we hadden graag meer willen doen als we maar een paar extra mensen hadden gehad. Laten we die mensen in dienst nemen, opleiden en inzetten om de ambities en plannen van het college en de raad uit te voeren. Het tekort aan personeel merken we ook bij het uitvoeren van preventie in de zorg. Met meer personeel kan de preventie in de zorg verbeterd worden en daarmee de duurdere zorg verminderd. Een voorbeeld van toegankelijke preventie is het oprichten van een herstelacademie. De fractie van GroenLinks heeft hier schriftelijke vragen over gesteld en zal na het reces waarschijnlijk met een motie hierover komen. Preventie is een belangrijk instrument om te voorkomen dat men behoefte heeft aan zwaardere zorg en omdat er in 2025 nog een provinciefonds is, maar in de jaren daarna onduidelijk, willen wij dat de preventie in de zorg de komende jaren wordt gewaarborgd en nog effectiever ingezet gaat worden. En daarom dienen we samen met de PvdA, CDA, SP, D66 en Lijst Rika de motie Preventiezorg in. Voorzitter, wilt u deze motie voorlezen?

Dank u wel. De genoemde fracties Partij van de Arbeid, GroenLinks, D66, SP en Lijst De Rijken, en de handtekeningen staan er ook op, stellen vast dat de afgelopen jaren trendmatig te weinig middelen beschikbaar worden gesteld vanuit het Rijk om de kosten van zorg te betalen. Preventie een belangrijk middel is om de gezondheidszorg toegankelijk en betaalbaar te blijven houden. Preventie ook voor mensen zelf heel plezierig is omdat ze niet of minder ziek worden. In de begroting van de gemeente zijn er middelen opgenomen voor programma's en activiteiten waarin preventie nog onvoldoende naar voren komt, bijvoorbeeld in het programma Meedoen. De partijen hebben nagedacht over en houden rekening met het debat maatschappelijk of politiek bij onduidelijkheden rondom de financiering van zorg, die vrijwel altijd gaat over bezuinigingen in zorg, ofwel het creëren van langere wachtrijen, ofwel het minder goede of minder aansluitende zorg. Door de financiële ontwikkelingen rondom gemeenten, specifiek vanaf 2026, zullen de middelen voor preventie onder druk komen te staan, aangevuld met de intenties van het kabinet om aanvullend te gaan bezuinigen op gemeenten. Deze ontwikkelingen in de financiering van zorg leiden vrijwel altijd tot het inzetten van zwaardere, gespecialiseerde en duurdere zorg. Deze gevolgen nog verder aanjagen effect hebben op de reeds beschreven effecten zoals wachtrijen, minder aansluiting op goede of passende zorg. Preventie altijd beter is dan genezen, zeker in zorg, preventie en het college. Tijdens de behandeling van de jaarrekening 2023 kenbaar maakte dat met meer middelen meer gedaan had kunnen worden. De partij vraagt het college om actiever en zichtbaarder te gaan inzetten op preventie in het hele sociale domein, gezondheidszorg, jeugdzorg, maar ook armoedebestrijding, waardoor gevolgen van zwaardere, gespecialiseerde en duurdere zorg voorkomen kunnen worden. Preventie altijd als noodzakelijk gezien om duurdere zorg en bij eventuele bezuinigingen deze posten te ontzien en bij de begroting 2025 met een plan te komen hoe preventie nog effectiever ingezet kan worden. Ondertekend door de 5 genoemde partijen. Dit is motie nummer 3 en maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Voorzitter, voorzitter. Ik ga eerst naar meneer Weening van de ChristenUnie. Dank.

Dank. Ja, als ik het bestuursakkoord lees, als ik dit college vaak hoor in haar beantwoording, dan is preventie juist een van de dingen die we vaak terugzien. En ik heb hier het bestuursakkoord voor me en zo stond het volgens mij ook in de kaderbrief, maar ik haal het op dit moment even een beetje door elkaar, maar daar staat letterlijk in: we zetten stevig in op preventie via onze wijkgerichte aanpak. Daarvoor hebben we een preventiereserve neergezet van 4 miljoen euro, waar nu een klein deel uit is, maar er is dus geld. Er wordt volop ingezet. Daar is de wijkgerichte aanpak die we ingezet hebben als raad ook voor bedoeld. En ook in de armoede staat het genoemd dat we daar preventief mee aan de slag gaan. Vroegsignalering, er komen heel veel elementen terug, dus ik hoor wat u zegt, ik ben het volledig met u eens. Ik begrijp alleen uw amendement niet.

Het is een motie, maar dat doet er niet toe. Nee, er gebeurt al heel veel, dat klopt, en daar zijn we heel blij mee. In de plannen van het college is ook wat dat betreft behoorlijk ingezet, maar wij merken bijvoorbeeld, wat ik zei van de Herstelacademie, dat dat initiatieven zijn om dat op te zetten. Alleen het komt niet verder en ik heb gisteren met een huisarts gesproken die zegt: wij zouden zo graag nog meer ondersteuning willen en nog meer op preventie willen doen. Maar wij missen de middelen daarvoor, dus dit is echt een oproep aan het college: pak dit op en probeer gewoon nog...

Nog meer in te zetten en gebruik de signalen die uit Assen komen om gewoon die initiatieven ook mee op te nemen. Dus het is een indruk van wat er is, is goed, maar het kan nog verder, kan nog beter en daarmee kunnen we de kosten in de komende jaren hopelijk verlagen. Ja.

Ja, voorzitter, dank nee, de eenheid hè? Want preventie zorgt voor lagere kosten in de toekomst. Daar vinden wij elkaar volkomen. Dat is ook de reden dat het zo vaak genoemd wordt in het bestuursakkoord, want daar hebben wij samen met andere partijen aan mogen meeschrijven. Alleen de middelen zijn er dus wel, want er ligt een pot van 4 miljoen euro, dus richting de begroting. Ja, denk ik van zeker deze huisartsen en initiatieven die er zijn. De middelen zijn er dus wat. Wat zoekt u? Want als deze partijen bij dit college aankloppen, dan heb ik er alle vertrouwen in dat ze geholpen worden en dat ze verder kunnen, want de middelen nogmaals zijn er.

Ik hoor van de partijen dat zij het missen dat zij daarmee bezig zijn en niet weten bij wie ze terechtkunnen. Het is echt een oproep om op zoek te gaan naar die initiatieven. Ga ermee bezig en zorg dat mensen de weg kennen. Als het geld er is, is het mooi. Maar er zijn veel initiatieven en er mag gewoon...

Meer op ingezet worden. Mag nog méér worden dan nu is. Tot slot, voorzitter. Als deze partijen bij GroenLinks aankloppen, dan geeft u neem ik aan toch door van: we hebben een college, daar kunt u terecht, daar zijn spreekuren. Want mijn eerste vraag richting het college zou zijn: weet u van dit soort initiatieven en wat is de reden dat daar nu op dit moment niks mee gedaan is? Want als het college en wij als raad niks van deze initiatieven afweten, ja, dan gaat er iets anders fout. Maar wij hebben ook als raad de functie om juist dit soort initiatieven te ondersteunen en de doorgeefluik te zijn richting het college. Want nogmaals, ja, ik val een beetje in herhaling, maar de middelen die zijn er. Wij...

Wij zijn als fractie. We hebben dus die signalen gehoord en we zijn in gesprek met die organisaties en van Herstelacademie hebben wij vragen gesteld. Met huisartsen zijn wij ook in overleg en zullen we zeker contact op met het college leggen dat die vragen er zijn. Dus ja, daar zijn we mee bezig als partij.

Ik zou bijna zeggen, u kunt verder gaan, maar ik zie net de hand van het raadslid Alberts omhoog gaan. Raadslid Alberts, VVD, ja, dank.

U wel, voorzitter. Ik twijfelde even vanwege de vraag van de ChristenUnie. Dat waren ook de vragen die ik namens de VVD had, maar toch nog een aanvullende vraag, want ik hoor GroenLinks hier pleiten voor meer preventie en er moet meer, meer en meer. Wat zijn de aanwijzingen die GroenLinks dan heeft dat met de huidige middelen dat niet genoeg zou zijn?

Nou, wat ik net ook aangaf. Wij hebben dus gehoord uit verschillende organisaties dat zij de weg niet vinden, dat ze zich niet gehoord voelen of aankloppen, en dat het jaren duurt voordat er wat gebeurt. Dus het is ook echt een oproep van: er is een mooi beleid, maar zet de vaart erin, luister naar initiatieven, maar zorg ook dat het niet jaren blijft hangen, zodat mensen zich terugtrekken. Dus zet er gewoon optimaal op in. Voorzitter, voorzitter.

Ik hoorde volgens mij als eerst het raadslid Van der Meulen van het CDA. Ja

Ja, misschien nog even ter aanvulling, we vragen hè? Want als mede-indiener van de motie? We vragen niet om extra middelen, maar inderdaad meer gecoördineerde inzet op preventie. Want al die partijen zijn wel bezig, maar er wordt nog onvoldoende samengewerkt, waarmee je meer slagkracht hebt om de goede dingen te doen. Dus daar is met name het appèl op gericht om meer domein-overstijgend te gaan samenwerken.

We zit er nog iemand nou, Albert, ik wou er toch nog

Even op reageren, want u loopt op tot meer coördinatie. We hebben een tijdje terug in onze Raad ook het programma Sociale Stad vastgesteld, waar het ook heel erg over preventie gaat, waarin volgens mij ook juist al die partijen aan bod kwamen, werden genoemd waar u de samenwerking mee zoekt. Dus dan snap ik niet zo goed wat dan hè? Met alle dingen die we nu hebben liggen en ook met dat programma wat is vastgesteld, wat dan nog de extra oproep zou zijn. Nou, er zijn allerlei initiatieven.

Als welzijn op recept, hè? Dus dat de huisartsenzorg doorverwijst naar welzijn en nog meer samenwerking dan nu gebeurt die onderdeel zijn van de sociale stad, maar die we nog verder kunnen ontwikkelen. Dus het is echt als aanjager bedoeld van die beweging die al gaande is, maar daar kan nog best wel een schepje bovenop, dus vandaar de...

Dank u wel, voorzitter. Ja, mijn vraag schuurt eigenlijk wel aan de vragen die al eerder zijn gesteld, maar ik stel hem toch nog eventjes. Wat voegt deze motie volgens GroenLinks toe aan het huidige al vastgestelde preventieakkoord? Kunt u daar heel kort en concreet antwoord op geven?

Dat het zo belangrijk is dat we er meer op mogen inzetten dat we kunnen zorgen dat organisaties elkaar kunnen vinden en dat er vanuit de gemeente ook snel geacteerd wordt als mensen met een idee komen voor preventie wat ze willen gaan doen. Ik wou het nog hebben over het ravijn. Ja, 2026 in de toekomst. Dit college zoekt uit wat de gevolgen zijn voor de bezuinigingen in 2026 en zal die uitkomsten verwerken in de begroting 2026, die eind 2025 gepresenteerd gaat worden. GroenLinks vindt dat te laat. GroenLinks kiest voor een andere benadering. Wij geloven in wat wel kan zelfs wij bezuinigen investeren in verduurzaming, wonen, jongeren en activiteiten in de wijken moet voorop blijven staan. We kunnen niet stil blijven staan terwijl de wereld om ons heen is veranderd als ze moet bestuurd worden met visie en lef. Ook in moeilijke tijden. Samenvattend roepen wij het college op, om krachtig en transparanter te zijn in haar beleid, meer steun te geven aan maatschappelijke initiatieven, om de toegankelijkheid van subsidies te verbeteren, om moedige keuzes te maken voor de toekomst van onze stad. Samen kunnen we Assen sterker en duurzamer maken. Dank.

Dank u wel, dank u wel, raadslid Haan namens de fractie van GroenLinks. Daar zit Bornkamp.

Dank voorzitter. Een aantal woordvoerders startte vanochtend hun bijdrage al met persoonlijke ervaringen. En zo begin ik ook. Afgelopen periode was ik twee weken in de Vogezen. Een heerlijk gebied voor een fietser, een behoorlijk glooiend landschap met wat pittige colletjes. Ik weet dat in de zaal een aantal sportieve fietsers zitten die ook wel eens klimmen. Ik weet niet hoe het bij jullie werkt, maar tijdens het klimmen heb ik bij elk bochtje de nieuwsgierigheid hoe het er na een bocht uitziet. Dat blijft altijd voor mij spannend en daarom trap ik door bocht voor bocht. En uiteindelijk kom ik dan boven en is meestal het uitzicht adembenemend mooi. En waarom deze inleiding, voorzitter?

We het gevolg krijgen, want ik ben één van die fietsers die graag tegen een bergje op fietst, maar ik heb alle bewondering dat u om u heen kunt kijken, want ik zit vaak met mijn gezicht naar beneden en het snot achter de ogen, zoals dat dat noemen we op de fiets, maar alle bewondering voor deze uitdaging.

Kwestie van conditie, denk ik. En waarom deze inleiding? Ik werd geïnspireerd door de foto op de voorpagina, de fietssnelweg. Maar bij het lezen van de kadernota merkte ik voortdurend dat bij het omslaan van een volgende pagina ik me afvroeg, wanneer word ik nou verrast? En ik was zeker teleurgesteld dat ik geen verrassend nieuw uitzicht ontdekte, ofwel nergens de behoefte had om even te stoppen. Wat ons betreft zijn er zeker spannende bochtjes en klimmetjes die we met lef kunnen en moeten nemen. Zoals ik start met een eerste steile klim: kansengelijkheid en meedoenbeleid. Als we terugkijken op deze periode, dan zijn er door meerdere partijen, waaronder wijzelf, initiatieven gedaan om de kansengelijkheid te bevorderen. De wethouder gaf aan dat we aan het eind van dit jaar verder doorpraten over het minimabeleid. Daar zijn we op zichzelf blij mee, maar we zouden graag van de wethouder horen dat we met deze visie een brede doorgaande lijn krijgen als het om kansengelijkheid en bestaanszekerheid gaat. Gericht op dat mensen mee kunnen blijven doen en gericht op kinderen, jongeren en studenten om met een goede start deel te nemen aan onze samenleving. Na deze klim komen we bij een aantal uitdagende bochten die vragen om daadkracht, lef en doortrappen. Iets wat we nu nog te weinig zien. In de kaderbrief lezen we dat we uitvoering blijven geven aan het sportakkoord. Voorzitter, daar zijn we natuurlijk ook blij mee. We vinden dat sport en bewegen moeten blijven stimuleren en dit voor de mentale en de fysieke gezondheid. Dus koester de vrijwilligers van verenigingen en sportopleidingen. Wij zijn benieuwd, is een vraag aan het college, om te horen wat het college zelf concreet wil doen richting het sportakkoord. Wat ons betreft maakt dit nou wat concreter. Wij zien kansen om aan te sluiten bij de provinciale motie 'Vervolg Schoolplein Revolutie'. Ondersteun scholen in Assen die hieraan mee willen doen. Dat is een oproep van ons en de vraag aan het college, kan het college hier een toezegging in doen? Vlak voordat we aan de tweede pittige klim van de eerste categorie beginnen, willen we even genieten van het prachtige uitzicht. Echter, van dat prachtige uitzicht was anders weinig sprake. We hadden zo de hoop dat de motie over het collectief particulier opdrachtgeverschap hierover iets in de kaderbrief zou staan. En laten we helder zijn, beste raadsleden. We hadden het college toch duidelijk in onze motie het huiswerk meegegeven om voor de zomer met kaders te komen, zodat we het initiatief als woonstee helderheid en duidelijkheid zouden geven. Voorzitter, dat het proces dan allemaal anders kan lopen, maar waar blijft dan de daadkracht van het college om hier echt aan de slag te gaan? En als we bovenaan die berg staan en we vegen het zweet van het voorhoofd en we zijn ons aan het voorbereiden op de afdaling, dan zien we een college die hard aan het weg timmert en de stad steeds mooier aan het maken is door uitvoering te geven aan die verschillende visies. We vragen ons wel af of we nou echt in het peloton zitten en met de meute meefietsen of dat we daadkrachtig en met lef in die kopgroep zitten. Startend aan die afdaling weet je dan dat je langs een aantal diepe afgronden kunt fietsen die spannend, uitdagend en zorgelijk kunnen zijn. Ook zeker iets om met daadkracht en lef te lijf te gaan. Eén van deze uitdagingen zijn onze gemeentelijke financiën. Vanuit onze fractie vinden we dat het college een heldere koers heeft uitgezet met goede uitgangspunten die we onderstrepen. Tijdens het afdalen langs die verschillende afgronden moet je scherp blijven op wat je onderweg tegenkomt. Die bochten die toch wel wat scherper zijn, steentjes die op de weg liggen of dat je het rempunt misschien mist, durf je daar dan nog op te anticiperen? Want we willen dat Assen toch de aantrekkelijke stad is en blijft, voor onze inwoners en bezoekers. D66 vindt dat kunst en cultuur hier een belangrijke rol in spelen. Als we dan kijken naar onze parel in de stad, de DNK, dan moet deze dus nu en in de toekomst ook die parel blijven. D66 is van mening dat het hoog tijd wordt dat we dit probleem echt oplossen en dan verdient deze financiering een toekomstbestendige oplossing. Want kijk alsjeblieft uit dat we straks niet op de blaren hoeven te zitten. Voorzitter, na een intensieve fietstocht over verschillende klimmetjes, lastige bochtjes en steile afdalingen is het tijd om af te ronden. En dat doen we niet voordat ik alle medewerkers heb bedankt voor hun inzet voor deze kaderbrief. Voorzitter, nagenietend van die heerlijke fietstocht ligt er een hoop uitdagingen voor ons. Wij als D66 blijven optimistisch, constructief en met lef verder bouwen aan een stad waar iedereen meedoet, gezond kan leven, kan genieten van kunst en cultuur en heerlijk fijn wonen is. Kortom, een stad waar iedereen blij van is.

Dank u wel, u hoorde het laatste woord van de heer Bornkamp namens D66. Ik nodig u graag uit. Het gaat stroef, maar...

Ja dank u wel, voorzitter, en als fervent fietser ben ik wel een klein beetje jaloers op de mooie inleiding van Van D66, maar toch mag ik hier vandaag namens het CDA staan, voorzitter, en het woord voeren en dat doe ik met trots. Trots omdat wij in de afgelopen twee jaar gezamenlijk met de raad en met alle inwoners onze gemeente een stukje mooier, schoner, veiliger en dus ook leefbaarder hebben weten te maken. Zo hebben we met het aannemen van de motie straatintimidatie, zichtbare zebrapaden en messenverbod proberen te zorgen dat mensen zich veiliger op en over straat kunnen bewegen en ons met de motie van walging gezamenlijk uitgesproken tegen degenen die daar tegengesteld aan bijdragen. En met het toevoegen van een FTE aan boa's in Assen kunnen zij het mooie en goede werk, wat voor ons mooi zichtbaar werd tijdens het bezoek aan de wijk Kloosterveen, voortzetten. Ook zijn we trots op, voorzitter, hoe we als gemeente Assen ons hebben opgesteld in de richting van vluchtelingen door niet weg te kijken, maar door meer kort- en langdurige opvang te realiseren dan door ons uit Den Haag is opgedragen. Maar ook door met de motie snelle start sterke toekomst op de regels vooruit te lopen en ervoor te zorgen dat deze nieuwkomers zo snel mogelijk kunnen participeren in het arbeidsproces. En wat ons betreft zou het geld dat hiervan overblijft ook best mogen worden ingezet om deze mensen nog een zachtere landing te geven. Wij zullen het college hierin blijven steunen, voorzitter, want iedereen telt. Voorzitter, het CDA zou het CDA niet zijn als wij ondanks eerder genoemde positieve punten ook een aantal kritische noten hadden. Te beginnen met de ambitieagenda, want uiteraard is het mooi dat er zo'n agenda is opgesteld, samen met lokale ondernemers en organisaties. Maar wat ons toch een beetje bevreemd, voorzitter, is dat er in nieuwe raadsvoorstellen dikwijls wordt verwezen naar deze ambitieagenda, maar dat deze eigenlijk nooit door de raad echt is vastgesteld en het voelt een beetje alsof de raad op dit vlak van informatie is onthouden. En dat kan toch niet de bedoeling zijn? Dan zouden we het graag even willen hebben over sport en preventie, voorzitter, want ondanks dat Assen pretendeert een sportstad te willen zijn, staat daar in de kadernota, en D66 refereerde er ook al even aan, weinig over in. Het CDA vindt sporten heel erg belangrijk, omdat dit zowel op fysiek, mentaal, sociaal als preventief vlak veel kan brengen. Daarbij zouden we graag willen inzetten op de breedtesport, dus bijvoorbeeld een zwembad en/of een ijsbaan die voor velen goed toegankelijk zijn, bijvoorbeeld met de sportpas voor kinderen onder de 18 waarmee ze daar gratis terecht kunnen. En niet verder te investeren in een wielerbaan die slechts voor weinigen echt goed te gebruiken is, voorzitter. Welke rol ziet het college voor zichzelf om samen met de verenigingen en ook de MBO-scholen, niet te vergeten, dit verder te ontwikkelen? En dat sluit een beetje aan bij de vraag die D66 zojuist stelde. Ook zouden we graag het onderwerp kunst en cultuur even kort willen benoemen, voorzitter, want zonder dat er in deze kadernota een koppeling is gemaakt door in het voorjaar vastgestelde gelden ten behoeve van taal- en leesontwikkeling voor kinderen en volwassenen. En dat terwijl kunst en cultuur daar zo'n belangrijke rol in kunnen spelen, zoals muziek die de taalontwikkeling en dansen die de rekenontwikkeling stimuleert. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat leren over kunst en cultuur kan helpen andere culturen en gewoonten te leren kennen en te leren begrijpen. En dat is precies wat we nodig hebben. Of is dat niet precies wat we nodig hebben om de aarde met alles en iedereen die daar leeft een klein beetje beter te maken? Dan toch ook nog even over het groen in onze gemeente, voorzitter, want wij als CDA houden van groen, al is het alleen maar om ons logo, toch ergeren ons groen en geel en dan met name aan de exoten. Het is een moeilijk probleem, voorzitter, dat beseffen wij ons terdege, maar ga daar krachtig mee aan de slag. Samen met onze inwoners bestrijd de exoten actief en informeer onze inwoners hoe zij er in hun eigen tuin en directe omgeving mee om moeten gaan. Alleen op die manier voorkomen we nare gevolgen die deze exoten kunnen hebben voor mens en dier. Dan tot slot, voorzitter, de miljoenen die we in 2026 en daarna te weinig lijken te krijgen van het rijk, maar waar we nu zomaar ineens er 10 van doorschuiven naar de algemene reserve. Deze 10 miljoen is geld van en voor onze inwoners, geld dat we in dienen te zetten om onze gemeente mooi en leefbaar te houden, om in te zetten op bestaanszekerheid, menselijkheid en omzien naar elkaar. Voorzitter, ondanks dat er mooie stappen zijn gezet, bestaat er, en er werd eerder naar gerefereerd, nog steeds energiearmoede bijvoorbeeld. En dat terwijl wij die 10 miljoen doorschuiven. En we snappen best, voorzitter, dat het vanaf 2026 best wel eens moeilijk zou kunnen worden, maar zijn wij hier in de gemeente aan zet om de in onze ogen beslissingen met grote gevolgen die in Den Haag zijn genomen op te lossen? Moeten wij niet de problemen die door deze beslissingen worden veroorzaakt juist blootleggen, want ook nu zijn er inwoners in onze gemeente die best een steuntje in de rug kunnen gebruiken en graag zouden zien dat deze 10 miljoen uitgegeven wordt in plaats van op de bank te worden gezet. Voorzitter, God schiep de aarde in 6 dagen en hield op de zevende dag een rustdag in. Deze ene zin zegt voor ons heel veel. Namelijk niet alleen dat wij van die zevende dag, die ook best op een maandag kan vallen, ook best wel weer een rustdag zouden willen maken, zodat ook de kleine ondernemer onbezorgd tijd aan gezin en familie kan besteden. Maar ook dat de aarde wel in 6 dagen geschapen werd, maar dat daarna de mens het de mensen waren die de aarde verder ontwikkelden, aan landbouw gingen doen, huizen gingen bouwen. Ook Assen is niet in 6 dagen klaar, voorzitter, maar laten wij er nu voor zorgen dat wij in de komende twee jaar van deze raadsperiode hier een mooie bijdrage aan kunnen leveren. Dank u wel.

Dank u wel, u hoorde het raadslid Drul namens de fractie van het CDA. Ik nodig graag uit Trijntje Drenth namens de SP.

Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, het college schrijft met trots: Wij zijn en blijven in gesprek met de stad. In de eerste alinea van de kaderbrief. En daar is de SP het helemaal mee eens. Maar er zijn wel grenzen. Hier is niet alles geoorloofd. En ik wil graag beginnen met een incident van twee weken geleden. Een SP-fractielid ontving toen een zeer lelijk e-mailbericht op haar raads-mailadres, dus als raadslid. En het bericht is te vies om hier voor te lezen. De mail was een reactie op de aandacht die de SP, mede gesteund door de VVD, vorig jaar vroeg voor straatintimidatie. De agressie in de maatschappij neemt toe in vele vormen. Fractieleden van de SP en anderen kregen en krijgen op social media veel negatieve en lelijke reacties op hun mening. En mijn fractie vindt dit onacceptabel en democratie-ondermijnend. Binnenlands Bestuur besteedt hier in het laatste nummer veel aandacht aan: een derde van de gemeenten heeft inmiddels een agressieprotocol voor dit soort situaties. Hoe om te gaan met agressie en intimidatie van raadsleden en wethouders? Zaanstad heeft bijvoorbeeld zo'n protocol en een van de uitgangspunten is dat wethouders en raadsleden de vrijheid moeten voelen om hun mening te verkondigen. Het protocol gaat zowel over preventie en voorlichting als over hoe te handelen bij een incident en nazorg. Want wat wij merkten, was een echte handelingsverlegenheid van hoe moeten we hiermee omgaan? Wij vragen het college om nog dit jaar met zo'n protocol voor het Asser bestuur te komen, maar ook gemeentelijke ambtenaren hebben te maken met agressie en intimidatie. Dus wij vragen het college ook om voor hen een agressieprotocol te maken en wat ons betreft, en dat willen we ook graag, dat ook de griffie hieronder valt en we horen graag het antwoord van het college. Voorzitter.

Ja, de oproep die ondersteunen wij als VVD natuurlijk helemaal, omdat wij daar ook in onze bijdrage aandacht aan hebben gegeven. En nu roept de SP op, ja, aan het college om met zo'n protocol te komen, maar ziet de SP misschien ook een rol voor ons als gemeenteraad zelf om daar nou input voor te geven?

Helemaal mee eens hoor, dus we kunnen ook de griffie vragen om met een voorstel te komen. Ja, maar dan wel naar het college, om wel voor de ambtenaren ook iets te maken. Dit college gebruikt een zeilterm om het financiële beleid uit te leggen: scherp aan de wind zeilen. Dat betekent dat je bij tegenwind zo hoog mogelijk uitkomt en zo dicht mogelijk bij je doel blijft. Maar de tegenwind van de rijksoverheid is niet stabiel. Iedere voorjaars- of najaarscirculaire verandert de situatie en vaak negatief. Dit vraagt om scherp opletten en bijsturen. Te scherp aan de wind varen kan zorgen dat je stilvalt en hard moet werken om weer op koers te komen, niet meteen bezuinigen, maar actief kijken hoe de wind zich ontwikkelt en steeds checken wat je kunt verwachten en je voorbereiden op bijsturen. De SP-fractie vindt dit een goede aanpak van het college en onze complimenten daarvoor. Want anders dan een aantal andere gemeenten zoekt dit college wel de ruimte om niet stil te vallen, maar om te loeven, scherper aan de wind te varen. En wij hadden ook graag de motie van Stadspartij Plop mee ingediend, maar we stemmen in ieder geval voor. In de kaderbrief wordt teruggekeken op de eerste twee jaar van dit college en wij zijn trots op wat er al is bereikt en in gang is gezet en tevreden met deze ambities en dat deze ambities worden voortgezet. Denk aan extra inzet voor vroegsignalering en continuering van het sportakkoord. Zo belangrijk voor ook onze gezondheid. De SP is blij met de stevige inzet op participatie die met dit college meer vorm krijgt. Inwoners eerder betrekken, beter uitleggen wat er met hun inbreng wordt gedaan en hun zeggenschap vergroten. Dit kan nog beter. En zoals we ook in de pitches horen, spreekt hier ook ambitie. Dan kom ik wel bij de Assen Ambitie Agenda en hij is hier al vaker genoemd. Wat ons betreft is het een bundeling van onderdelen uit het bestuursakkoord en wordt het ingezet als lobby-instrument en focus voor het behalen van doelen. Maar mijn fractie waarschuwt wel voor teveel focus. Het betreft hier immers slechts een deel van de ambities van het bestuursakkoord en voegt ook, en dat is ook al eerder genoemd, onbesproken onderwerpen toe, zoals de bouw van 10.000 woningen. En wij zijn heel erg voor versnelling van woningbouw, maar 10.000 vinden we een hoge ambitie. Mooi, maar we zien wel dat die torens van de heer Otto dichterbij komen. Wij vragen het college hoe zij gaat zorgen dat de focus van de Assen Ambitie Agenda in balans blijft met de andere ambities. Dichtbij en daadkrachtig zien wij in het eerste wijkplan het nieuwe inclusiebeleid en de inzet voor jongeren. Daadkracht is ook in alle maatregelen die zijn getroffen om de sociale huursector te stimuleren, zoals de inrichting van het vereveningsfonds, doelgroepenbeleid en de taskforce sociale woningbouw. Onze complimenten aan dit college en wij willen deze ambities ook volgend jaar graag terugzien. De SP is voor meer blauw op straat en onze inwoners vragen hier ook nadrukkelijk om. Dus wat ons betreft, elke boa extra is welkom. De SP is blij met de asielopvang en de keuzes die het college hierin heeft gemaakt, maar in de gesprekken met de COA over de Schepersmaat en de TL roepen wij het college op om de leefomstandigheden van de mensen in de opvang niet alleen bespreekbaar te maken, maar om deze ook daadwerkelijk te verbeteren. En vergeet hierbij de kinderen niet, lees het rapport van KidsRights hierover voor inspiratie wat net is uitgekomen. Menswaardige opvang en gegarandeerde veiligheid ook voor de LHBTQ+ mensen, genderdiverse personen of mensen met een andere geloofsovertuiging. Dit is heel belangrijk, zij zijn juist om deze reden gevlucht en moeten het hier niet terugvinden in een te krappe opvang en wij horen graag het antwoord van het college en mijn fractie is van mening dat we hier ook best wel meer eisend in kunnen zijn. Voorzitter, de SP is blij dat het college in aanpak staat voor problematische echtscheidingen. Een betere term dan de eerder genoemde vechtscheiding. Vaak wordt gedacht dat waar twee vechten er twee schuld hebben, maar dit is inmiddels achterhaald. Bij 50% van de problematische scheidingen is er sprake van huiselijk geweld. Dit vraagt om onderzoek, maatwerk en bescherming van de vaak vrouwen en kinderen. Bemiddeling en mediation hebben hier zelfs een tegenovergesteld effect en wordt ook ontraden. Wij vragen het college om dit goed mee te nemen in de voorgestelde aanpak. Wij hebben daarnaast zorgen voor de opvang en wij vroegen ook de ChristenUnie hier al naar. Onze vraag aan het college is of er voldoende goede opvang is zonder wachtlijsten voor vrouwen en kinderen. En wij hebben signalen dat die er niet is, dus wij sluiten ons ook aan bij de oproep van de ChristenUnie. Bestaanszekerheid is een terugkerend thema in de kaderbrief. De aandacht van het college voor armoede waarderen wij en wij lazen gisteren dat de meedoenregeling voor volwassenen op een motie van de SP gekomen meer dan goed gebruikt wordt, onder andere voor sporten en dat is prachtig dat deze mensen met een kleine portemonnee nu ook aan hun gezondheid kunnen werken. Maar wij willen vandaag ook een duidelijke richting meegeven. Veel stadsgenoten ervaren nog armoede en zien alleen maar onzekerheid toenemen. Dit geldt voor hun inkomen, boodschappen en vaste lasten en kinderrechtenorganisatie KidsRights, ik noem nog eens, meldt dat de Nederlandse regering fundamentele kinderrechten schendt, zowel in de armoede als in de zorg. Voorzitter, ik schaam mij wanneer ik dit lees. Stress, zorgen, hogere ziektecijfers en minder geluk voor onze mede-Assenaren en hun kinderen. Onze vraag is hoe we voor hen van nabijheid en daadkracht een echte, concrete stap kunnen zetten om hun bestaanszekerheid te vergroten. En wij denken dat dit op veel terreinen kan. Energiearmoede is op dit moment een groot probleem en biedt tegelijk een sleutel misschien. Van een deel van de problemen uit cijfers van TNO blijkt dat de energiearmoede in Assen is toegenomen vorig jaar van 3,1% naar 4,2% van de huishoudens. Een sleutel misschien om hier een extra stap te zetten en wij stellen voor om in 2025 meer werk te maken van het vergroten van deze bestaanszekerheid. Door een actieplan op te stellen tegen energiearmoede. Maak vooral het isoleren van woningen en zonnepanelen bereikbaar voor mensen die hier zelf geen geld voor hebben of geen verhuurder hebben die dit op kan pakken. Dit levert direct milieuwinst en besparing op. En kijk daarbij bijvoorbeeld naar wat er in het aardbevingsgebied op dit moment gebeurt, in het isoleren van woningen. En ook TNO komt met de analyse dat met name isoleren winst geeft. Wij willen graag het college de ruimte geven om met plannen hiervoor te komen en hebben hiervoor een motie voorbereid. Mag ik

De Voorzitter vraagt voor te lezen? Zeker, ik heb de motie hier voor me liggen, bestrijden energiearmoede ondertekend door de fractie van de SP, Partij van de Arbeid, Stadspartij PLOP, Assen Centraal en GroenLinks. De partijen constateren dat energiekosten een groot deel van de uitgaven van huishoudens met een minimum of lager besteedbaar inkomen vormen en deze kosten de afgelopen jaren aanzienlijk zijn gestegen, wat hun financiële situatie verder onder druk zet en energiearmoede een groeiend probleem is in Assen, waarbij volgens de landelijke monitor energietransitie ongeveer 9,5% van de huishoudens moeite heeft om hun energierekening te betalen, wat vaak leidt tot een afname van het welzijn. Dit probleem betreft niet alleen minima, maar ook mensen met een laag besteedbaar inkomen, waardoor een bredere groep wordt getroffen. Armoede en een laag besteedbaar inkomen hebben een enorme impact op de betrokkenen, niet alleen financieel, maar ook op hun geestelijke gezondheid en algehele welzijn. De partijen overwegen dat de gemeente de verantwoordelijkheid heeft om te helpen bij het oplossen van problemen waarmee haar inwoners geconfronteerd worden, vooral wanneer deze problemen hun basisbehoeften en welzijn aantasten. De energiearmoede zal waarschijnlijk niet verminderen in de komende jaren zonder ingrijpende maatregelen. Een laag besteedbaar inkomen heeft negatieve effecten op het leven van mensen, waardoor je beperkt wordt in de mogelijkheden om een waardig en vrij leven te leiden. Armoede heeft een grote impact op een groep inwoners van Assen, wat vraagt om gerichte bemoeienis en duurzame maatwerkoplossingen voor de groepen die het meest geraakt worden, de minima en de groep met een laag besteedbaar inkomen. Een gerichte aanpak met duurzame maatwerkoplossingen is noodzakelijk. Er zijn in andere regio's, zoals in het aardbevingsgebied, succesvolle initiatieven die als voorbeeld kunnen dienen. De partijen concluderen dat de Raad van Assen zich wil inzetten voor de genoemde groepen door een gerichte aanpak van energiearmoede te ontwikkelen en uit te voeren en spreken uit het college de opdracht te geven om een eenvoudige doeltreffende aanpak te ontwikkelen voor het structureel en duurzaam bestrijden van energiearmoede in Assen zonder ingewikkelde regelingen of bureaucratische aanvragen en met lage drempels. En medio 2024 een planning voor te leggen aan de Raad. Gaan over tot de orde van de dag. Motie 4 maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Het raadslid Schuiling CDA, ja dank u.

Wel voorzitter, ook wij noemden in onze bijdrage de energiearmoede en toen we deze motie gelezen hadden, vroegen wij ons af wat de SP precies bedoelt met de groep met een laag besteedbaar inkomen. Is dat een afgekaderde groep, is dat juist breder, hoe moet ik dat duiden?

Ik wil steeds dingen indienen. Nou, wij hebben een laag besteedbaar inkomen ook meegenomen in onze maatwerk. Vorig jaar bij energiearmoede, dus blijkbaar liggen hier al definities en onderbouwing van het college en daar wou ik het ook laten.

Voorzitter, nog aanvullend. Ik bedoelde dat met name inderdaad op. Of er een bepaald percentage aan wordt gehangen aan deze groep van het besteedbaar inkomen of juist niet, of hoe. Hoe ziet u dat? Dat hebben...

We hebben het met opzet niet gedaan, omdat je dus ook best wel een redelijk inkomen kunt hebben. Maar nou, ik moet steeds aan mijn dochter denken, die € 1.500 huur moest betalen en soms € 600 energiekosten vorig jaar. Nou, daar kan je niet tegen werken, dus die groep hebben we ook. En daarom hebben we met opzet geen percentages en liever aansluiten bij de gedachte die het college zelf al heeft over besteedbaar inkomen en ook alle vertrouwen hebben dat het college dit goed uitwerkt. Dank u wel.

Ja, dit is weer typisch zo'n emotie waar we vaak een heel lastig vinden, want als ik het hele dictum van een motie lees, dan denk ik van ja, ja, dit is wat wij willen als ChristenUnie: mensen uit de armoede helpen. Tegelijk ken ik ook de SP als de partij die, als wij het over energiearmoede hadden, ons heel corrigeerde en zei van nou, er bestaat geen energiearmoede, er is armoede. Dus waarom nou specifiek deze opdracht meegeven aan het college om naar die energiearmoede te kijken en waarom niet richting het college te zeggen van neem of een motie, of dan met een motie of toezegging is van neem in de begroting absoluut een grotere post op voor bestrijding van armoede en kom dan met een plan om breed aan armoedebestrijding te doen. Want uiteindelijk is dat volgens mij het doel waar u en wij naar streven: armoede zoveel mogelijk uit Assen weg bannen.

Daar ben ik het helemaal mee eens en zo'n motie hadden we ook kunnen indienen. Wat ons nu triggerde was dat we én geld overhouden en behoorlijk vorig jaar, terwijl het percentage huishoudens dat stijgt is gestegen vorig jaar. Dus hier dachten we dat we in ieder geval onvoldoende hebben aangetrokken, plus met name deze groep is heel erg ook getroffen door steeds hogere huren. Laat staan steeds hogere energielasten aan de huurkant kunnen we niks doen, aan de energiekant wel. Dus we dachten dat dit wel een heel praktische manier was om mensen wel al meer lucht te geven financieel. En temeer ook omdat nog meer groepen ook geraakt worden door de energiearmoede dan alleen mensen op een sociaal minimum.

Je nog even? Ja, dank voorzitter. Wat mij dan toch nog een beetje blijft hangen, maar wellicht kunt u mij daarop antwoorden, want ik denk dat een heel grote groep van deze mensen ook geen eigen woning heeft. Dan heb je met woningcorporaties te maken dan wel met huurders. Ja, dan blijft mijn vraag: moeten we dan niet deze mensen op een andere manier helpen uit de armoede en dat we daar geld overhouden? Wat mij betreft mogen we de algemene reserve besteden aan het bestrijden van armoede. Nou, we hebben wat ruimte nodig, ik zie de wethouder van Financiën heel moeizaam kijken nu, maar als wij iets belangrijk vinden, dan is het dit stuk. Maar de vraag is even of je met deze motie deze mensen echt helpt of gaat het dan richting huurders, verhuurders en moeten we niet naar een breder plan armoede kijken?

Nou, ik schrijf graag mee met de ChristenUnie voor zo'n motie, maar dan nog denk ik dat we nu hier stappen kunnen zetten. We moeten iets doen en een motie is met ons zo geschreven. Vindt u ons echt op uw pad? Maar hier kunnen we concreet iets doen. In het aardbevingsgebied zijn ze hier nu mee bezig. Geeft misschien voor ons ook aanknopingspunten om mee te doen als stad. Als gemeente mag je niet aan inkomenspolitiek doen, dat maakt het ook al ingewikkeld. En we hebben de motie met opzet zo breed gemaakt om het college ook echt maatwerk te laten leveren en dat kan op verschillende manieren en ze zullen ook in gesprek moeten met actie. En misschien moet je wel zeggen, oké, deze flat of dit huis wordt in 2025 of in 2026 geïsoleerd. Maar we kunnen nu ondertussen wel, nou, ik kan van allerlei oplossingen bedenken, maar ik laat het graag aan het college om door te analyseren waar het precies zit en wat de juiste aanpak is. Maar dit is concreet. Het is op te pakken en het helpt.

Dank u wel, kijk nog even, daar zit Albert. Het was hetzelfde punt volgens mij, hè? De ChristenUnie die maait een beetje het gras voor...

Ons voortweg, maar heel erg bedankt. Dat waren de vragen die ik ook had inderdaad, ja.

Dat is groenbeheer, dat is weer een ander onderdeel van het plan. Dan sluit ik af, voorzitter. Scherp.

Net voor de afsluiting van de race trouwens, het boeide hem geen oogcontact. Maar

Ja, ik sluit me even aan bij de ChristenUnie en bij de opmerking van de VVD. We hadden natuurlijk ook in onze bijdrage een oproep naar de wethouder om voor het minimale beleid. Dus ik ben inderdaad wel heel benieuwd naar de reactie van het college.

Mag ik nu afsluiten? Goed, voorzitter, scherp aan de wind zeilen en tegelijk die mooie noodzakelijke en sociale ambities in de lucht houden. Wij zien voor 2025 veel uitdagingen, maar dit gaan we samen oppakken. Ik dank u wel.

Dank u wel. U hoort het raadslid Drenthe van de SP. Nog een beschouwing te gaan en die komt van het raadslid De Rijke van Lijst De Rijke. Aan u het woord.

Het valt me op dat de heer Holman inmiddels de vergadering is komen versterken. En Medemblik is eventjes naar buiten, die...

Ja dank u wel, voorzitter. Ik zat even op mijn klok te kijken. Ik denk ja, hoe laat had ik nou op moeten staan? Als ik Stadspartij Plop in de eerste bijdrage goed heb beluisterd, ja, ik had iets kunnen laten liggen, maar dan had ik wat mooie interessante inbrengen gemist van andere collega's. Goed. Voorzitter, vandaag bespreken we de Kaderbrief 2025, een moment om terug te blikken op het afgelopen jaar en vooruit te kijken naar het komend jaar. Dank aan allen die hebben geholpen bij het opstellen van deze kaderbrief. De kaderbrief heeft bij Lijst de Rijke nog wel wat vragen en opmerkingen opgeroepen. Ik neem ze graag met u door. Lijst de Rijke vraagt zich af of we wel echt een benaderbare gemeente zijn. We ontvangen regelmatig signalen van inwoners die te lang moeten wachten op een reactie van de gemeente bij vragen. Wij vragen het college of zij deze signalen ook herkennen. Kan het college aangeven of en welke maatregelen er worden genomen om dit in de toekomst te voorkomen? Veiligheid. In de kaderbrief wordt overlast in Kloosterveen en sociale veiligheid in Larix expliciet benoemd. Wij zouden liever de aanpak van overlast en het versterken van sociale veiligheid in heel Assen willen verbeteren. We lezen dat het team Toezicht en Handhaving wordt versterkt met een boa. Deze uitbreiding is mooi, maar is deze ambitie gezien de geschetste problemen niet te beperkt? Nieuwkomers. De opvang van asielzoekers en vluchtelingen is een taak die wij als gemeente zeer serieus nemen, maar we willen ook verder met de ontwikkelingen van de TT en de TT Expo hal. De begrijpelijke vraag van het COA om het gebruik van deze hal te continueren houdt deze ontwikkeling wel tegen. Het artikel van afgelopen zaterdag 13 juli in het Dagblad van het Noorden van onze burgemeester, die een nadrukkelijke oproep doet naar andere gemeenten, ondersteunen wij dan ook van harte. Is het college bereid om deze oproep ook schriftelijk te doen naar andere gemeentes? Jongeren. Het ideeënfestival Topidee Kom Ermee was een succes. Om samen met jongeren te werken aan een mooier bruisende Assen.

We gaan even naar de heer Bouwmeester, ja, omdat het nog ging over het vorige punt, dus...

Dus ik moest daar even over nadenken. De oproep schriftelijk doorgeven aan andere gemeenten. Hoe ziet u dat voor zich dat het college een brief schrijft naar alle gemeenten? Want ze doen natuurlijk ook al heel veel in VNG verband, in VNG verband. Dus kunt u daar iets over toelichten?

Jazeker, Voorzitter, ik pleit ervoor. Ik doe een pleidooi namens de gemeente Assen. Omdat wij een buitengewoon grote inspanning leveren om asielzoekers en vluchtelingen onderdak te verlenen en dat we zien dat dat in andere gemeentes een substantieel lager percentage is. Stel ik voor dat wij echt als gemeente laten zien wat wij kunnen. Dat zouden jullie moeten en willen kunnen. Ook willen kunnen, zeg maar, dus specifiek vanuit de gemeente Assen.

Jij deed een terechte oproep van mevrouw Van Luijsterij, zo moet ik het zeggen, van Lijst Rijken dat andere gemeenten hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Bent u het tegelijk met ons eens dat we ook hartstikke trots kunnen zijn op hoe wij hier in Assen onze verantwoordelijkheid nemen en dat dat uiteindelijk is waar wij echt over gaan. De verantwoordelijkheid die wij zelf kunnen nemen.

Voorzitter, volgens mij begon ik daar dit hoofdstuk of dit kopje mee dat wij deze taak als gemeente zeer serieus nemen. Maar ik wil wel toevoegen dat wij daar ook heel erg achter staan. Als dat is wat u zocht, dan bij deze. Goed, ik was bij jongeren. We verheugen ons op de uitwerking en de realisatie van deze ideeën. Ook kijken wij uit naar een vervolg op het ideeënfestival. Inclusie als stad willen we uitdragen dat het een inclusieve stad is waar iedereen er mag zijn en iedereen ertoe doet. Binnenkort zal de tekst van artikel 1 van onze Grondwet zichtbaar zijn in ons gemeentehuis. Hiermee willen we aangeven dat wij artikel 1 steunen en daarnaar handelen. Mijn fractie vindt het dan wel bijzonder spijtig dat in de hele kaderbrief het hele woord inclusie niet wordt benoemd. We blijven streven naar en aandacht vragen voor een samenleving waarin iedereen volwaardig kan deelnemen. Dit vereist erkenning van diversiteit en een inclusieve benadering, ook bij het ontwikkelen op het gebied van toegankelijkheid, zoals bijvoorbeeld shared space en paden met ribbelstroken die niet worden gehinderd door obstakels zodat iedereen zich vrij kan bewegen. Ten aanzien van zorg hebben wij nog zorgen. We pleiten voor een woonzorgcluster waar ouderen een mooie veilige tijd mogen hebben en waar zorg gegeven kan worden. We vragen dan ook aan het college om bij de ontwikkeling van de woonzorgvisie te kijken of en hoe deze vorm van wonen voor ouderen een plek kan krijgen in de plannen. Wanneer we rekening houden met 30% sociale woningbouw, dan zou het toch ook mogelijk moeten zijn om ook onze ouderen hierin mee te nemen? Voorzitter.

Gaan ze het Albert's VVD-luisterrijk die vraagt

Aan het college om daar onderzoek naar te doen. Maar hoe ziet Luisterrijk dat zelf voor zich? Zo'n woonzorgcluster.

Er is ontwikkeling ten aanzien van de woonzorgvisie. Ik vraag alleen maar, heb ook aandacht voor de ouderen in deze woonzorgvisie en net zoals we de aandacht vanuit de PvdA vanmiddag of vanochtend hoorden ten aanzien van jongeren en studenten. Ja, je gaat dan welke groepen creëren, maar ik wil echt specifiek de aandacht vragen voor de ouderen in onze stad. Even kijken.

Dank u wel, voorzitter. Ja, wij hebben het hier inderdaad ook al gehad over het zorg- en buurthuis. En volgens mij heeft het college dit ook overgenomen. Wat zou u dan nog meer willen?

Nou, ik zou heel graag zien dat er in de Woonzorgvisie straks daar een heel mooi initiatief in verwerkt staat en dit is eigenlijk een oproep. Van denk daaraan en neem dat vooral ook heel erg mee in de Woonzorgvisie. Dat we daar echt concreet ook als raad iets over mogen en kunnen vinden. We mogen sowieso, maar dat we daar iets over kunnen vinden. En dat we niet plannen zien die, zeg maar, ergens zweven waar de invulling nog niet geconcretiseerd is.

Wat vraagt u dan? Ik zit nu te zoeken naar wat u precies van het college vraagt, want een woonvisie is toch ook best wel concreet? We gaan dit doen en we willen dit.

Dit doen. Nou, in de woonvisie heb ik nog niet kunnen vinden dat wij echt zo'n woonzorgcluster meer willen zetten in bijvoorbeeld nieuwbouwwijken of wanneer we aan het verbouwen gaan, dat we echt rekening houden met ook de ouderen in onze stad, dat ook zij een oude dag kunnen hebben waar zij zich prettig en fijn voelen, waar zorg in de buurt is.

Nou, dit, hè? De ouderen en zo'n zorgbuurthuis heeft ook de aandacht van de SP en volgens mij staat hij er daadwerkelijk wel in, hoor.

Ja, maar ik denk dat u met een buurthuis misschien wel iets anders bedoelt dan wat ik bedoel. Ik bedoel, echt wonen. Oké. Mooi. Even zien. Ja, we kunnen zo een bijdrage leveren aan een versnelling en doorstroming op de woningmarkt. We kunnen de zorgverlening meer efficiënt inzetten en we verminderen het gevoel van eenzaamheid. Vorige week hebben we gesproken over de verbouw van ons stadhuis. Dit moet niet alleen een huis van de stad worden, maar wat ons betreft ook een thuis. We zijn blij dat er zorgvuldig geluisterd is naar onze zorgen ten aanzien van de verbouw en hebben alle vertrouwen dat we dit terug gaan zien in de definitieve tekeningen. Volgend jaar vieren we in Assen feest. 100 jaar en 80 jaar vrijheid in Assen steun voor de bijdrage om hier een mooie invulling aan te geven zodat we dit met elkaar kunnen vieren. Tenslotte, voorzitter, een persoonlijke noot. Ik heb geen onbezorgde jeugd gehad. Zonder al te veel op de details in te willen gaan kan ik wel zeggen dat ik niet de liefde, steun en aandacht heb gevoeld die wat mij betreft onmisbaar zijn voor een mooie kindertijd en wat een goede basis zou moeten vormen voor de rest van je leven. Op 28 mei van dit jaar ben ik opgeschrikt door een bericht over een tienjarig meisje in Vlaardingen dat zeer ernstig gewond in het ziekenhuis is opgenomen. Zij was slachtoffer van mishandeling door haar pleegouders en ondanks alle signalen die zij heeft afgegeven op school, in de supermarkt, in de buurt, heeft dit niet geresulteerd in het weghalen van dit jonge meisje uit deze verschrikkelijke situatie. Als raadslid voel ik de noodzaak om dit onder uw aandacht te brengen. Ik zou dan ook de volgende vraag aan het college willen voorleggen. Kan het college aangeven hoe en wat zij nodig hebben om te voorkomen dat een dergelijke situatie zich in Assen gaat voordoen? Kortom, hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat kinderen veilig zijn in onze stad? Tenslotte, voorzitter, ik ben immers de laatste spreker voor deze ochtend. Er komt nog een tweede termijn. Er komt nog een beantwoording, maar ik wil het alvast gezegd hebben. Wens ik iedereen een hele fijne vakantie, geniet ervan. Wees lief voor elkaar en blijf gezond. Tot.

Tot zover. Dank u wel, mevrouw De Rijke. Het zou ook heel verleidelijk zijn om zich aan te sluiten bij die laatste woorden. We gaan verder in september, maar daar kom ik niet mee weg, denk ik. Dank u sowieso alle fracties voor hun bijdrage in eerste termijn, volgens mij goede punten. Ook een aantal mooie persoonlijke ervaringen daarin verwerkt. Ik denk bij iedere bocht: meestal is die top nou eigenlijk een keertje daar. Mevrouw Bornkamp, als ik bergop fiets, dus kijk naar iedere bocht, hoop ik dat ik boven ben, is eigenlijk wat het is. Het is kwart over twaalf. We gaan nu schorsen voor een lunch en dan kan het college zich ook voorbereiden op de beantwoording en ik stel voor dat we daar om half twee mee gaan beginnen, dus we gaan schorsen tot half twee en de lunch, als je daar gebruik van wil maken, is in Dot, dus dat is de oude trouwzaal. Ja, tegenover de griffie, want die weten allemaal redelijk goed te vinden. Dat is. We gaan schorsen tot...

Dames en heren, wilt u uw plaatsen innemen.

Ik heropen de vergadering. We hebben de beschouwingen vanuit de Raad gehad. Het is nu tijd voor het college en daarmee zal wethouder Smit starten.